Türkiye`de sosyal yardımların sosyal refah üzerindeki etkisi

Abstract

Toplumların ve ülkelerin bireyleri sosyal ve ekonomik risklere karşı korumak için geliştirdikleri sosyal koruma sistemi, sosyal güvenlik, sosyal hizmet, sosyal transfer ve sosyal yardım uygulamaları olmak üzere farklı kurgulanmıştır. Ülkelerin siyasi, ekonomik ve sosyal yapılarına göre değişkenlik gösteren sosyal koruma sistemi uygulamalarından sosyal yardımlar, ortak amaç olarak yoksulluğu, yoksunluk ve çeşitli sebeplerden kaynaklanan refah kaybını önlemeyi benimsemişlerdir. Ancak sosyal yardımların birçok ülkede hiçbir katkı alınmadan verilmesi, ekonomik etkinlik tartışmalarına yol açmıştır. Sosyal yardımların finansman kaynağının kamu olması ve kaynağın temel refah göstergesi olan ülke gelirinden sağlanması, sosyal yardımlar ve gelir ilişkisinin araştırılmasını gerekli kılmıştır. Türkiye'de sosyal yardımların kurumsallaşma sürecinin yakın bir geçmişi olmasına rağmen, sosyal yardımların ekonomide önemli bir maliyet oluşturduğu algısı yerleşmiştir. Bu çalışmada, Türkiye'de 2002 yılından sonra kurumsallaşma sürecine giren sosyal yardımların ülkede kişi başı gelir üzerindeki etkisi tahmin edilmeye çalışılarak, sosyal yardımların uzun dönemde ekonomik üretimde nasıl bir etkisinin olduğu araştırılmıştır. Sosyal yardımların kişisel refah üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif olduğu bulunan çalışmada, üretim fonksiyonunda yer alan işgücü ve sermaye değişkenlerine eğitim, sağlık ve sosyal yardımları temsil eden değişkenler eklenmiştir. EKK yöntemiyle analiz edilen ekonometrik modelde, sosyal yardımların refah üzerindeki anlamlı ve pozitif etkisine karşın, sağlık ve eğitim göstergelerini temsil eden değişkenlerin refah üzerindeki pozitif etkisinin daha fazla olduğu bulunmuştur. Sosyal yardımların eğitim ve sağlık alanında çeşitlenerek verilmesi, kişisel refahın artışında güçlü bir katkı sunacaktır. Anahtar Kelimeler: Sosyal yardımlar, refah, ekonomik büyüme, gelir, sosyo-ekonomik eşitsizlik

The social protection system which has been evaluated by society and countries to protect individualds for social and economic risks consists of social security, social work, social transfer and social aid. The common purpose of social aid being different from economical and social structure of countries is to prevent poverty, deprivation and welfare loss. Though, distribution of social aid without any contribution margin has caused economic efficiency in many countries. It is essential that the relationship between social aid and income is argued seeing as the government budget finances social aid and the fund of social aid is provided by national income representing the welfare implication. In Turkey the institutionalisation process of social aid has been formed recently. Nonetheless, the perception about social aid is that it causes economic cost. In this study, the effect of social aid entering into the process of institutionalisation after 2002 on per capita income has been estimated and the impact of social aid on economic production has been analyzed in the long run. In this research which has been found the positive and significant effect of social aid on personal welfare, labour and capital taking part in production function has been attached variables which represent education, health and social aid. In the econometric model which has been analyzed by using Least Squares Method, the effect of variables representing eduaciton and heath indicator has more positive effect than thevariable of social aid. Hence, the social aid should be given in the education and health area. This implementation is going to increase the positive contribution to welfare. Key Words: Social aid, welfare, economic growth, income, socio-economic inequality