Küresel finansal krizden çıkış amacıyla alınan önlemler ve sonuçları

Abstract

Bu tezde ABD'den başlayarak başta Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülke ekonomisini etkileyen 2008 küresel finansal krizine yol açan etkenler incelenerek hangi hataların terk edilmesi gerektiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. 2008 krizinden çıkış amacıyla ABD, AB ve diğer ülkelerde alınan önlemler, finansal yapıya yönelik düzenlemeler ele alınmış ve sonuçları analiz edilmiştir. Krizin etkenleri, ülkelerin krizden çıkış amacıyla aldıkları önlemlerin sonuçları analiz edilerek muhtemel krizlere karşı geliştirilebilecek yaklaşımlara katkı sağlamak amaçlanmıştır.Krizin, finansal sistemde serbestleşme ile başlayan ekonomi politikaları ve ekonomik aktörlerin davranışlarından oluşan hataların krizi ortaya çıkaran nedenlere ortam hazırlaması sonucu geliştiği, krizlerin önlenmesinde, liberalleşme ve deregülasyon yaklaşımları yerine; daha etkili, güçlü regülasyon yaklaşımları ve gözetim ve denetim sistemi ile uluslar arası işbirliğinin önem kazandığı görülmüştür. Kriz, fiyat istikrarına odaklanılarak, finansal istikrarın; fiyat istikrarının doğal bir sonucu olduğu ve finansal serbestlik ortamında finansal sistemin riskleri dağıtarak kendi kendini düzenleyeceği fikriyle ikincil hedef olarak belirlenmesinin ekononmik istikrarı sağlamada yeterli olmadığını ortaya çıkarmıştır. Ekonomik istikrarın yeniden tesisi ve krizin finansal ve sosyal kesim üzerindeki etkileriyle mücadelede geleneksel para politikası araçlarının yetersiz kaldığı, tedbirlerin geleneksel olmayan para politikaları ve maliye politikalarını da zorunlu kıldığı, günümüz krizleriyle mücadelede ekonomik sisteme müdahaleden kaçınmanın mümkün olmadığı, asgari düzeyde müdahale yerine toplumun her kesimine yarar sağlamaya odaklı müdahaleler gerektiği görülmüştür. G20 ülkelerinin kriz sonrası performanslarının tespiti için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), ülkelere göre ikili karşılaştırmalar için `Sidak` Post Hoc Testi uygulanmıştır. G20 genelinde ekonomik toparlanmanın genişletici para ve maliye politikası uygulamalarını takiben başladığı ancak krizin etkilerinin devam ettiği; krizin ilk evrelerinde piyasa disiplinine yönelik önlemler alan (piyasa katılımcılarında güven teminine yönelik tedbirler uygulayan) ülkelerin daha başarılı oldukları tespit edilmiştir. Krizden çıkışta en başarılı ülkenin İngiltere olduğu, ABD'nin ve G.Kore, Çin, Hindistan, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin başarılı ülkeler arasında; Japonya, Fransa gibi gelişmiş ülkelerin ise başarısız ülkeler arasında yer aldıkları görülmüştür.

This PhD dissertation analyses the factors leading to 2008 global financial crisis which affected numerous economies, beginning from the U.S., including those of European countries and aims to provide recommendations on the mistakes that need to be eliminated. In this study, the measures and regulations on financial structure developed for overcoming the 2008 crisis in the U.S., EU and other countries and the consequences of these measures and regulations were examined. The causes of the crisis and the consequences of the measures taken to come out of the crisis were addressed in detail and thus it was aimed to make contribution to the approaches that can be developed for prospective crises. It was observed that the crisis occurred due to economic policies that were launched with the liberalization of the financial system and the mistakes caused by the actions of certain economic actors which in return set the stage for the crisis. It was also deducted from the research that more effective and solid regulation approaches, surveillance and auditing systems as well as international collaboration gained in importance and were preferred more than liberalization and deregulation approaches in preventing the crisis. The crisis showed that financial stability was an outgrowth of price stability and that it was not enough to provide financial stability when it is set as a secondary target supposing that the financial system would spread the risks and thus regulate itself within an environment of financial liberation without any interventions. It was seen that to rebuild the economic stability and to fight against the impacts of the crisis in financial and social terms, the traditional monetary policy tools proved to be insufficient and that therefore it necessitated the implementation of non-traditional monetary policies and fiscal policies. For the detection of the performances of G20 countries in the post-crisis period, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), and for the paired comparison of the countries `Sidak` Post Hoc Test was applied. While the countries applying expansionary monetary and fiscal policies during the initial phases of the crisis proved to be more successful at tackling the crisis, it was observed that those who failed to carry out a timely implementation of expansionary monetary and fiscal policies were less successful. Where the governments intervened effectively in the economic activities in countries such as South Korea, China and India, it was seen they could turn the crisis into an opportunity, whereas developed countries like Japan, France could not show recovery as fast as the developing countries.