Bir öğretim yöntemi olarak hizmet ederek öğrenme uygulamalarının din kültürü ve ahlâk bilgisi derslerindeki yeri ve değeri

Abstract

Hizmet Ederek Öğrenme (Service Learning), akademik hedeflere toplum hizmetinin eklendiği bir öğrenme şeklidir. Öğrencilerin, akademik öğrenim içeriğini gerçek hayattaki özgün öğrenme deneyimleri ile destekleyen etkili bir yaklaşımdır. Bu haliyle öğrenmenin bilişsel boyutu ile birlikte duyuşsal ve davranışsal yönünü içerir. Bu çalışmanın amacı; öğrenmenin sosyal ve davranışsal boyutunu öne çıkaran bir yaklaşım olarak Hizmet Ederek Öğrenme metodunun DKAB dersi öğretmenlerince bilinme düzeyini ve din eğitiminde uygulanabilirliğini ve etkisini araştırmaktır.Çalışmada karma araştırma yöntemi tercih edilmiştir. Eğitim, eğitimin amaçları ve sosyal yönü, eğitimin sosyal yönünü öne çıkaran yaklaşımlar ve Türkiye'de hizmet ederek öğrenme uygulamaları ele alınmıştır. Bu alanlarda literatür taraması yapılarak kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Daha sonra Hizmet Ederek Öğrenme metodu tanıtılmış, ABD de Hizmet Ederek Öğrenme uygulama örnekleri incelenmiş, bu yaklaşımın din eğitimine uygulanabilirliği tartışılmış, din eğitiminde bu yöntemle yapılabilecek uygulamalara örnekler verilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, HEÖ metodunun öğretmenler tarafından bilinirliğini tespit etmek; derslerde kullanılıp kullanılmadığını, kullanılıyorsa nerelerde, ne şekilde kullanıldığını belirlemek; bu yöntemin kullanılmasının din öğretimine katkısı olup olmayacağı hakkındaki düşüncelerini öğrenmek amacıyla Ankara'daki farklı okullardan 64 (altmış dört) DKAB dersi öğretmenine anket çalışması uygulanmış, anket sonucunda elde edilen veriler IBM–SPSS 22 programında analiz edilmiştir. Ayırca ankete katılanların içinden 10 öğretmenle de mülakat yapılmıştır. Çalışmaya katılan ortaokul DKAB dersi öğretmenlerinin büyük bir kısmının HEÖ metodunu ya hiç bilmediği ya da çok az bildiği dolayısıyla bu yöntemi derslerinde kullanmadıkları, daha çok düz anlatım ve soru-cevap yöntemlerini tercih ettikleri görülmüştür. Yine öğretmenlerinin çok büyük bir kısmı DKAB derslerinde öğrenmenin psikomotor boyutunun eksik kaldığını, bu derste yeni öğretim yöntem ve tekniklerine ihtiyaç duyulduğunu belirtmişlerdir. Öğrenci merkezli, eğitimin sosyal boyutunu öne çıkaran, yaparak-yaşayarak öğrenme esasına dayalı bir yaklaşıma olumlu baktıkları görülmüştür.

Service Learning is a teaching method in which community goals are added to academic goals. It is an effective approach that supports children's academic learning content with authentic learning experiences in real life. In this way it contains the affective and behavioral dimension of learning as well as cognitive dimension.The purpose of this study is to investigate the awareness of the Service Learning method that emphasizes the social and behavioral dimension of the learning by DKAB course teachers and its applicability in religious education.In this study mixed method is preferred. Firstly, education, the aims and social aspects of education, the approaches that emphasize the social direction of education and the service learning practices in Turkey are addressed. In these areas, a conceptual framework was created by searching the literature. Later on, the Service Learning Method was introduced, Service Learning application examples in the USA are examined, the applicability of this approach to religious education was discussed, tried to give examples of practices that can be done with this method in religious education. In addition; a suvey was applied to 64 (sixty four) DKAB course teachers from different schools in Ankara to identify the awareness of the HEÖ method by the teachers, whether it is used in lessons, where it is used and how it is used, the thoughts about whether this method would contribute to the teaching of religion. The data obtained as a result of the survey were analyzed in the IBM-SPSS 22 program.10 of teachers from the survey were also interviewed.It has been observed that a large proportion of DKAB secondary school teachers participating in the study do not use this method in their lessons because they are either not familiar with the HEÖ method or know little about it so they don't use this method in their lessons, they prefer to use more verbal lecture and question-answer methods.In the same way, a large part of the teachers stated that the psychomotor dimension was missing in the DKAB lessons. They pointed out that there is a need for new teaching methods and techniques. It has been seen that they are student-centered, they emphasize the social dimension of education and look for an approach based on the principle of learning by doing-living.