Karacaören monografisi (Tokat ili Başçiftlik ilçesi)

Abstract

Bu çalışma muayyen bir sahada yürütülen bir derleme çalışmasını yayın yoluyla erbabına takdim etme niyet ve gayretinin mahsulüdür. Yazıda takdim edilen halkıyât ve harsiyât malzemesi Tokat vilayeti Başçiftlik kazasının eski bir beldesi olan Karacaören mahallesi halkından geniş bir takvim zamanı içinde ve tabiî şartlarda derlenmiştir. Karacaören, vaktiyle Mesudiye, Reşadiye ve Niksar kazalarına bağlı bir köy iken günümüzde Tokat'ın Başçiftlik ilçesine bağlı bir mahalle durumundadır. Karacaören'in de içinde bulunduğu coğrafyanın, birçok yazılı ve sözlü kaynakta İskevsür/İskefsür olarak adlandırıldığı görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışma İskefsür bölgesine ait bir saha derlemesi olarak da değerlendirilebilir. Çalışmamızda, Karacaören beldesi harsiyât ve halkıyâtıyla ilgili olabilecek kaynaklara müracaat edilmiş, kitap, dergi, risale, tez, sesli ve görüntülü kayıtlar göz önünde bulundurulmuştur. Zihniyet ve cemiyet yapısı itibarıyla benzerlik arz ettiği düşünülen muhtelif köy ve kasabaların halkiyat çalışmalarında birçok kelime ve ibarenin, Karacaören sözlü kültüründe geçmişten bugüne yer alıp almadığı tespit edilerekçalışmaya dâhil edilmiştir. Derlemenin gayesi, şehirleşme ve dolayısıyla değişme ve başkalaşma sürecinde ölmeye yüz tutan mahallî harsiyât ve halkıyât unsurlarının sadece kaybına engel olmak değil, bu malzemenin derleme yoluyla tespit edilerek kayıt altına alınması, Türk hars ve irfan hazinesine kazandırılmasıdır. Çalışmamız, tarih, edebiyat, tıp, iktisat, hukuk, matematik yahut zihniyet, inanç, halk edebiyatı, halk hekimliği, giyim kuşam, yeme içme, barınma vs. bakımlarından belde insanını tanıma ve anlama hususunda çeşitli cephelere sahiptir. Anahtar kelimeler: Karacaören, İskevsir, harsiyât, halkıyât, sözlü kültür.

This study is the product of the intention and effort of presenting a compilation study carried out in a certain field to the staff. The folk and harsiyât materials presented in the article were compiled from the people of Karacaören neighborhood, which is an old town of Başçiftlik district of Tokat province, in a wide calendar time and under natural conditions. While Karacaören was a village of Mesudiye, Reşadiye and Niksar districts, it is now a neighborhood of Başçiftlik district of Tokat. It is seen that the geography, including Karacaören, is called İskevsür/İskefsür in many written and oral sources. Therefore, this study can be considered as a field review of Iskefsur region. In our study, the sources that could be related to the harsiyât and the people of Karacaören resort were applied and books, magazines, treatises, thesis, audio and video records were also taken into consideration. In the folklore studies of various villages and towns that are thought to be similar in terms of mentality and community structure, it was determined whether many words and phrases were included in the Karacaören oral culture from past to present. The aim of the review is not only to prevent the loss of local harsiyât and folk elements that are dying in the process of urbanization and therefore change and metamorphosis, but to identify and record this material through compilation and to bring it to the treasury of Turkish hars and lore. Our study, history, literature, medicine, economics, law, mathematics or mentality, belief, folk literature, folk medicine, clothing, eating, drinking, housing, etc. in terms of recognizing and understanding the people of the town has various fronts.Key words: Karacaören, İskevsir, harsiyât, folk, oral culture.