Utian yaşam kalitesi ölçeği`nin geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırma, UYKÖ'nün Türkçe geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmek, menopozdaki kadınların yaşam kalitesini belirlemek amacıyla tanımlayıcı ve metodolojik olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin Menopoz Polikliniği'ne başvuran 250 kadın oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; bireysel bilgi formu, UYKÖ ve eşdeğer form güvenirliği için SF-36 kullanılmıştır. Ölçeğin geçerliliğinin değerlendirilmesinde dil geçerliliği, kapsam geçerliliği ve yapı geçerliliği yöntemleri, güvenirliğinin değerlendirilmesinde Cronbach alfa iç tutarlılık anlamında güvenirlik katsayıları hesaplaması ve eşdeğer form güvenirliği yöntemleri, veri analizinde ise frekans, yüzde, Mann Whitney U Testi ve Bonferroni düzeltmeli Kruskal Wallis H Testi kullanılmıştır. Araştırmada UYKÖ'nün cronbach alfa güvenilirlik katsayısı 0.88 olarak hesaplanmış olup, ölçek Türk toplumu için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak kabul edilmiştir. Çalışma kapsamında kadınların yaş ortalamasının x̅=54.25±6.17, %54.8'inin ilköğretim mezunu, %9.6'sının gelir getiren bir işte çalıştığı, %81.2'sinin evli, %81.2'sinin il merkezinde yaşadığı ve %79.6'sının ekonomik durum algısının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bunun yanında, kadınların UYKÖ tutum puan ortalaması x̅=75.43±15.64, meslek/iş yaşam kalitesi tutum puan ortalaması x̅=26.75±4.13, cinsel yaşam kalitesi tutum puan ortalaması x̅=9.34±3.16, sağlık yaşam kalitesi tutum puan ortalaması x̅=20.43±6.59 ve emosyonel yaşam kalitesi tutum puan ortalaması x̅=18.91±5.43 olarak tespit edilmiş olup, menopoz dönemindeki kadınların genel, meslek/iş, cinsel, sağlık ve emosyonel alanlardaki yaşam kalitesinin orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda, kadınların özelliklerine göre UYKÖ tutum puan ortalaması karşılaştırıldığında eğitim düzeyi, ekonomik durum algısı, düzenli fiziksel aktivite yapma durumu, düzenli olarak kadın doğum uzmanına gitme durumu, olumlu menopoz algısı arttıkça, kronik hastalığa sahip olma durumu, ilaç kullanımı, menopoza ilişkin sağlık sorunu yaşama durumu ise azaldıkça yaşam kalitesinin yükseldiği belirlenmiştir (p<0.05). Bu kapsamda, menopoz dönemindeki kadınların yaşam kalitesinin yükseltilmesi için eğitim ve sosyoekonomik düzeylerinin iyileştirilmesi, sürekli eğitim ve bireysel danışmanlık hizmeti alabilecekleri menopoz polikliniklerinin yaygınlaştırılması, hemşirenin danışmanlık ve eğitim rolünü en iyi şekilde uygulaması gerekliliği sonucuna ulaşılmıştır.

This study has been conducted descriptive and methadological, in order to determine the quality of life of menopausal women and evaluate the validity and reliability of Utian Quality of Life Scale in Turkish language. The population of the study was composed of 250 women who applied to Etlik Zübeyde Hanım Women's Health Education and Research Hospital's Menapause Polyclinics. Personal information form and Utian Quality of Life Scale are used for collecting data and SF-36 is used for the reliability of equivalent form in the study. Language validity, content validity, construct validity methods are used to assess the validity of the scale; Cronbach alpha reliability coefficient calculation, equivalent form reliability methods are used to assess reliability of the scale and frequencies, percentages, Mann Whitney U Test and Kruskal-Wallis H Test with Bonferroni correction is used for data analysis. The cronbach alpha reliability coefficient of Utian Quality of Life Scale is calculated 0.88 and the scale is considered as a valid and reliable measurement tool for Turkish population. The avarage age of the study population is x̅=54.25±6.17, 54.8% of the study population are primary school graduate, 9.6 % are working in a wage-earning employment, 81.2% are married, 81.2% are living in city centre and 79.6% describe themselves as middle income people. Additionally; the Utian Quality of Life Scale attitude mean value is x̅=75.43±15.64, professional/work quality attitude mean value is x=26.75 ± 4.13, sexual quality attitude mean value is x=9.34±3.16, health quality attitude mean value is x=20.43±6.59 and the emotional quality attitudes mean value is x=18.91 ±5.43. According to these values it is determined that, the general quality of life, professional/work quality, sexual quality, health quality and emotional quality of menapousal women is in medium level. Also when the Utian Quality of Life Scale attitude mean values are compared according to the properties of women; it is found that the quality of life of women is rising with increase of educational status, economical situation perception, regular physical exercise, regular health controls by gynecologists, positive menopause perception and with decrease of having chronical disease, medication use, having menopause related health problems (p<0.05). In this context; it is concluded that in order to increase the quality of life of menopausal women, it is required to improve their educational and socioeconomic levels, disseminate menopause policlinics where they can take continuous education and personal consultation services and ensure to perform nurses' education and consultancy roles in the best way.