İş sağlığı ve güvenliğinin tarihsel ve kanun sürecinin değerlendirilmesi

Abstract

İşyerlerinde işin yürütümü sırasında doğan olumsuz koşullarından işçiyi korumak, üretimin devamını, işletmenin güvenliğini sağlamak ve verimliliğini arttırmak için yapılan çalışmaları kapsayan iş sağlığı ve güvenliği konusu, gündeme geldiği günden bu yana sürekli gelişim göstermiştir. İSG alanda dünden bugüne yapılan yasal düzenlemelerin tarihsel sürecini irdelenerek; iş sağlığı ve güvenliğinin zikzaklı gelişimini ele alamaya, gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.İSG temelde Sanayi Devrimi öncesi ve sonrası olmak üzere iki aşamada alınmasında fayda var. Batı toplumlarında İSG temellerini Antik Yunan filozoflarına kadar dayandırabiliyoruz. Tez dört bölümden oluşmaktadır. İlk giriş bölümünde iş sağlığı ve güvenliğin tanımları paralelinde konun iktisadi, toplumsal, sosyolojik önemi ortaya konulmaya çalışıldı. İkinci bölümde dünyada İSG alanın ilk adımları ve bu adımlardan yola çıkarak bugünümüze nasıl bir bilim olarak geldiğinin süreci ele alınmaya çalışıldı. Ardında bu ilk birikim süreci başta Osmanlı ve ardından Türkiye'ye yansımaları nasıl gerçekleştiğinin üzerine duruldu. Üçüncü bölümde ise çok partili dönemdeki bu alandaki değişim süreci ve kanunlardaki değişimler bağlamında İSG günümüze kadarki değişim süreci değerlendirilmeye çalışıldı. Dördüncü bölümde ise 6331 sayılı İSGK bütünlüklü olarak; nasıl bir sürecin sonucunda kabul edildi, kanun maddelerinin irdelenmesi, çalışanlar ve işverenler açısından getirdiği yükümlülükleri günümüze yeterlilikleri/yetersizlikleri açısından ele alındı.

Occupational health and safety related issues, which encompasses the studies conducted in order to protect the workers from the negative conditions that might occur during the execution of the work at the work place, to ensure the safety of the enterprise and to increase its efficiency, have constantly developed since the day it has come to the fore. This study aims to examine the historical development of the legal regulations adopted until today in relation to occupational health and safety; and to discuss and demonstrate the uneven development of occupational health and safety legislation.Basically it would be useful to consider occupational health and safety in two stages, before and after the Industrial Revolution. We can predicate the grounds of occupational health and safety in Western societies to ancient Greek philosophers. This thesis is comprised of four sections. The first introduction chapter tries to present the economic, social and sociological significance of occupational health and safety parallel to the definitions related to occupational health and safety. The second chapter discusses the first steps taken globally in relation to occupational health and safety globally and from this point forth, where it has come to as a scholarship until today. Afterwards, how this first accumulation process has been reflected on both on the Ottoman Empire and Turkey was tackled. The third chapter on the other hand, tried to evaluate the transformation process in this realm during the multi-party period and in the context of the legislative changes, the transformation process of occupational health and safety until today. The fourth chapter on the other hand takes the Law No. 6331 on Occupational Health and Safety into consideration as a whole; and discusses the process after which it has been adopted, investigates the contents of the law and the adequacy/inadequacy of the obligations that arise for the employees and employers at the present.