Alt işveren çalışanın isig uygulamaları açısından sağlık hakkı çerçevesinde incelenmesi: İETT örneği

Abstract

Küreselleşme ile birlikte az maliyet ve yüksek kaliteli mal ve hizmet üretme isteği gerek kamu gerekse özel sektör işverenlerini alt işverenlik uygulamasına yönelmiştir. İlk uygulamalarının inşaat sektöründe görüldüğü ve 1980'li yıllardan itibaren çeşitli gerekçelerle hızla diğer sektörlere de yayılan alt işverenlik sisteminin günümüzde en yaygın olarak yerel yönetimlerde uygulandığı görülmektedir. Çalışanlar açısından birçok sorunu beraberinde getiren alt işverenlik sistemi bu çalışmada iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kapsamında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Değerlendirme kişilerin Uluslararası ve ulusal düzeyde sözleşme ve kanunlarla güvence altına alınarak korunun sağlık hakkı dikkate alınarak yapılmıştır. Sağlık ve güvenli bir ortamda çalışma hakkı öncelikle bir insan hakkı olarak değerlendirilmiş ve bu çerçevede çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlıklarının çalışma ortamında ne denli korunduğu yönünde araştırma yapılmıştır. Çalışma İstanbul il sınırlarında paydaşlarıyla koordineli bir şekilde toplu ulaşım hizmeti vermekte olan, aynı zamanda İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı bir yerel yönetim birimi olarak faaliyet gösteren, bünyesinde birçok alanda alt işverenle birlikte çalışan İETT İşletmelerinde yapılmıştır.Yapılan araştırma sonucunda özellikle alt işveren çalışanı değerlendirilmiş aynı işyerini paylaşan asıl işveren çalışanları ile kıyaslama yapılmak suretiyle çalışanların sağlık ve güvenlik algıları ölçülmeye çalışılmıştır.

The globalization process drives both public and private sector employers to seek ways to minimize costs even when producing high-quality goods and services. This is the reason why employers choose to work with subcontractors. The subcontractors system whose initial applications had been in the construction sector subsequently expanded through the 1980s to other sectors of the economy for various reasons, and it has recently become most prevalent in local government dealings.The subcontractors system, which brings about numerous problems for employees, is herein evaluated from an occupational health and safety perspective. The evaluation has been conducted in the framework of international and national laws and agreements that guarantee the Right to Health. Since the right to work in a safe and healthy environment is regarded as a human right, the study evaluates the extent to which the mental and physical safety and health of the workers are protected.The study has been conducted on IETT, an administrative unit within the Istanbul Metropolitan Municipality, that operates on various theaters with its subcontractors to provide public transportation in coordination with similar organizations.The outcome of this study centers on the evaluation of subcontractor-employees. Subcontractor employees' own perception of their health and safety conditions are also studied through a comparison between them and the main-contractor employees.