Servikal disk hernisi ve spondilozda konvansiyonel miyelografi ve BT-miyelografinin tanı değeri

Abstract

ÖZET Servikal spinal kolon, anatomik ve patolojik özellikle ri nedeniyle radyolojik açıdan incelenmesi zor bir bölgedir. Servikal bölgede disk hernisi ve spondilozda düz rönt- genografi, konvansiyonel miyelografi (KM) eskiden beri kullanılan klasik tanı yöntemleridir. Bu yöntemlere göre daha yeni olan bilgisayarlı tomografi (BT) ve bunun miyelo grafi ile kombinasyonu olan BT-miyelografi (BTM) de spinal lezyonlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. KM ve BTM'nin etkinlikleri ile birbirlerine olan üstün ve yetersiz yanları birçok çalışmayla araştırılmıştır. Biz de çalışmamızda bu iki yöntemin disk hernisi ve spondilozdaki tanı değerini saptamayı amaçladık. BT-miyelografi, suda erir kontrast maddeyle yapılan KM' den 3-4 saat sonra veya düşük iyot içerikli kontrast maddeden az miktarda verilerek hemen yapılabilir. BT-miye- lografide, spinal kord kontrast madde ile çevrelendiği için iyi bir şekilde demonstre edilebilir. Ayrıca diğer spinal yapılar da kesitsel olarak görüntülenir. Çalışmamızda, ana bilim dalımıza servikal disk hernisi veya spondiloz tanısı ile gönderilen 40 hastaya konvansiyonel miyelografi ve 3-4 saat sonra postmiyelografik BT uyguladık. Olguların 26'sında disk hernisi, 10' unda spondiloz saptadık.-50- Kalan dört olguyu normal olarak değerlendirdik. Disk hernili 26 olgudan 11' i öpere edildi. Operasyon sonuçları ile BTM bulguları arasında uyumsuzluk olmadı. Kırk olguda incelediği miz 139 seviyenin KM ve BTM bulguları karşılaştırıldı. Sonuç ta, %57,5 oranında her iki yöntemin eşit bilgi verdiği, %36 seviyede ise BTM'nin, KM' ye ek anlamlı bilgi verdiği ortaya çıktı. KM' de hiç lezyon görülmezken BTM' de saptanma oranı %5, KM* de görüldüğü halde BTM' de saptanamama oranı ise %1,5 idi. Bu ana çalışmaya ek olarak beş olguda, hastaların önceden çekilen düz BT'leri, incelenen 16 seviyede BTM ve KM ile karşılaştırıldı. Bu karşılaştırmada, düz BT'nin, BTM ile saptanan 12 disk hernisinde ancak sekizini gösterebildiğini belirledik. Düz BT foraminal darlık ve osteof itleri oldukça iyi gösteriyordu. Birçok yazar KM ile BTM'nin spinal lezyonlardaki tanı değerini saptamak için yaptıkları çalışmaları yayınlamışlar dır. Bunlardan Dublin ve arkadaşlarının, sonuçları bizimki lerle parelellik göstermektedir. Badami, Nakagawa, Post, Landman ve Dublin adlı yazarlara göre, bizim çalışmamızdaki sonuçlara benzer şekilde, olguların önemli bir kısmında BTM, KM' ye ek anlamlı bilgiler vermektedir. Sobel ve arkadaşları, servikal spinal lezyonlarda her iki yöntemin yalnız başlarına yeterli olduğunu ancak birisi nin yetersiz olduğu zaman ötekinin de kullanılabileceğini bildirmiştir. Coin ve Coin ve diğer bazı gruplar yüksek rezolüsyonlu-51- BT'nin kontrastsız olarak da disk hernilerinde başarıyla uygulanacağını bildirmişlerdir. Scotti ve Daniels. in de saptadığı gibi kontrastsız BT, osteof itleri, intervertebral foraminal ve spinal kanal darlıklarını iyi bir şekilde gösterir. Ancak disk herni- lerinin bir kısmını göstermeyebilir. Bizim beş olgumuzdaki bulgularımız da aynı doğrultudaydı. KM tüm servikal spinal kanalı inceleyebilme avantajına sahiptir. Böylece klinik olarak şüphelenilen segmentler dışındaki patolojiler gözden kaçırılmamış olur. Küçük ventral anomaliler ve ligamentum flavum hipertrofisi KM' de daha iyi gösterilebilir. Disk hernisi ve spondiloza cerrahi yaklaşımda KM'nin yol göstericiliği büyük değer taşır. BT miyelografi ise spinal korda veya sinir köklerine bası yapan lezyonların natürünü ortaya koyar, lokal izasyonunu kesinleştirir- Disk hernisi ve spondiloza bağlı değişiklik lerle spinal tümörlerin ayırıcı tanısını yapar, spinal kord atrofi ve deformasyonlarını gösterir. Düz BT, disk hernilerinin bir kısmını gözden kaçırabil- diği için yalnız başına iyi bir tarama yöntemi değildir. Sonuç olarak, servikal disk hernisi ve spondilozda ilk yöntem olarak KM yapılması, lezyonun karakterizasyonu gereki yorsa veya KM sonuçları kliniği tam olarak açıklayamıyor ise BTM ile de incelenmesi yararlı olacaktır. Tekal ponksiyon yapılamayan hastalarda ise kontrastsız BT değerli bilgiler verebilir.