Sağlıklı insanlarda düşük doz aspirinin prostasiklin ve tromboksan düzeyleri üzerine etkisi

Abstract

VII- ÖZET Atheroskleroz riski taşıyan hastalarda aspirin, tromboz riskini azaltıcı bir etken olarak uzun süredir kullanılmakta dır. Damar duvarı ile trombositler arasındaki ilişkiler diğer bir değişle PGI2 ile TXA2 nin ilişkileri aspirin kullanımı ile değişmektedir. Aspirin kullanımındaki en ideal doz TXA2 yi maksimum, PGI2 yi minimum inhibe eden dozdur. Bu nedenle, bu oranları sağlayabilecek ideal dozun saptanması amacıyla bu araştırma yapıldı. 20 sağlıklı olguda gerçekleştirilen bu çalışmada olgular iki gruba ayrıldı. Bir grup 40 mg/gün, diğer grup 100 mg/gün aspirin kullandı. Gruplarda, bu dozlardaki tek doz ve 15 gün süreyle kullanım sonucu plazma TXB2 ve 6-keto PGF^o^ düzeyleri incelendi. Aspirin kullanmadan önce çalışılan TXB2 ve 6-keto- PGF]^ değerleri ise kontrol değerlerini (kontrol grubunu) oluş turdu. Ayrıca bu numunelerde trombosit, eritrosit, lökosit sayıları, hemoglobin, hematokrit değerleri ve bazı biyokimyasal parametreler (AKŞ, üre, kreatinin, SGOT, SGPT, alkalen fosfataz, trigliserid, kolesterol, HDLjç, LDL^, VLDLjç ve lipoprotein elektroforezi fraksiyonları) incelenip, kontrol grubu ortalama değerleri ile kıyaslandı. 78Araştırmamızın sonucunda hemogram ve biyokimyasal parametrelerde aspirinin önemli bir değişikliğe neden olmadığı saptandı. 100 mg/gün aspirin TXB2 yi tek dozu ile % 80 in üzerinde, 15 gün kullanım sonunda tama yakın inhibe ederken, 40 mg/gün aspirin tek dozu ile pek etkili olmadı. Fakat 15 gün kullanım sonunda inhibisyonun % 91,6 ya ulaştığı saptandı. Ayrıca 40 mg/gün aspirinin ö-keto-PGF]^/ üzerindeki inhibisyonu hem tek dozda hem de 15 gün kullanım sonucu, 100 mg grubuna kıyasla çok daha az bulundu. Günlük 40 mg aspirinin plazma TXB2 si üzerindeki inhibisyonunun 100 mg grubundan pek farklı olmaması, buna karşın plazma 6-keto-PGF]oC değerlerini daha az inhibe etmesi nedeniyle, özellikle atheroskleroz riski taşıyan kişilerde profilaktik amaçla kullanım için daha uygun olduğu kanısına vardık. 79