Adriamisin ekstravazasyonuna bağlı cilt yaralanmalarının önlenmesinde vitamin C kullanımı: Deneysel çalışma

Abstract

ÖZET Günümüzde antineoplastik ajanların klinikte kullanımının artmasına paralel olarak bu ajanların ekstravazasyonuna bağlı doku hasarları da artan oranda görülmektedir. Adriamisin ekstravazasyonlanna bağlı doku yaralanmalarında hasar sadece ciltte kalmaz. Derin yapılarda da oldukça ciddi yaralanmalar oluşur. Bu tip travmaların tedavisi hem hastalar hemde hekimler için oldukça uzun ve zahmetlidir. Bu ajanların kullanıldığı hastaların genel durumuda gözönüne alındığında bu tip yaralanmaların tedavisinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada adriamisin ekstravazasyonuna bağlı oluşan cilt nekrozlarının önlenmesinde vitamin C kullanımının etkisi araştırıldı. Çalışmanın temeli, vitamin C'nin adriamisine bağlı doku nekrozunu oluşturan temel mekanizmalardan biri olan serbest radikaller üzerine olan etkisine dayanmaktadır. Çalışmada deney grubunda 25 kontrol grubunda da 25 olmak üzere toplam 50 adet Sprague Dawley türü 240-260 g ağırlığında sıçan kullanıldı, intraperitoneal pentotal anestezisini takiben her iki gruba adriamisin 0.3 ml (2mg/ml) SC uygulandıktan sonra deney grubunu oluşturan randomize seçilen 25 sıçana 1000 mg/kg intravenöz vitamin C verildi. 43Tedavi sonrası 1,2,3 ve 4. haftalarda oluşan cilt nekrozlarının alanı saptanıp, istatik olarak deney ve kontrol grubu karşılaştırıldı. Ölçüm yapılan 4 haftalık süre içinde adriamisin+vitamin C grubunda, sadece adriamisin verilen kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, nekroz alanlarında belirgin bir azalma olduğu gözlendi. Tüm bu verilerin Student's t test ile istatistik değerlendirmelerinde, 1. haftadan soma vitamin C kullanılan grupta nekroz alanlarında anlamlı bir azalma olduğu saptandı (p<0,001) Vitamin C'nin ekstravazasyon hasarının önlenmesinde ümit verici olduğu, literatürde olmayan bu yöntemin klinik ekstravazasyon olgularında da kullanımının tavsiye edilebileceği sonucuna ulaşıldı.