Nilüfer Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Bölgesi`nde yaşayan 40-60 yaş arası kadınlarda menopoza girme yaşı ve bunu etkileyen etmenler

Abstract

ÖZETNİLÜFER HALK SAĞLIĞI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA BÖLGESİNDEYAŞAYAN40 - 60 YAŞ ARASI KADINLARDA MENOPOZA GİRME YAŞI VEBUNU ETKİLEYEN ETMENLERDr. F. Tuba ENGİNDENİZBu kesitsel çalışma, 01 Haziran-30 Eylül 2005 tarihleri arasındaNilüfer Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Bölgesinde (NHSEAB)yürütülmüştür. Bu bölgede yaşayan 40-60 yaş arası 2533 kadın arasından1013 kadın, tabakalandırılmış sistematik örnekleme yöntemiyle seçilmiştir.Çalışmanın amacı, NHSEAB'nde yaşayan 40-60 yaş arasındaki kadınların;⢠Menopoza girme yaşını saptamak,⢠Menopoza girme yaşını etkileyen faktörleri belirlemek,⢠Menopoz Semptomlarını Değerlendirme Ölçeği ile kadınların budöneme ilişkin yakınmalarını tespit etmek,⢠Elde edilen verileri diğer çalışma sonuçları ile karşılaştırmak ve⢠Kadınların bu döneme ilişkin sorunlarına yönelik çözümönerilerinde bulunmaktır.Çalışmada kadınların sosyodemografik bilgilerini, menopoza girmeyaşını ve bunu etkileyen etmenleri içeren bir anket formu ile geçerlilik vegüvenirlik testleri yapılmış, Türkçe'ye çevrilmiş, menopozal döneme ilişkinpsikolojik, somatik ve ürogenital semptomları değerlendiren MenopozSemptomlarını Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Menopoza girme yaşınıetkileyen faktörler arasında kadının sosyodemografik özellikleri, doğurganlıközellikleri, annelerinin menopoza girme yaşı, sigara ve oral kontraseptifkullanma durumları sorgulanmıştır.iÇalışmaya alınan kadınların yaş ortalaması 48,2 ± 5,9 yıl olup,%44,2'si postmenopozal dönemde yer almaktadırlar. Tüm kadınlarınmenopoza girme yaşı ortalaması 45,9 ± 5,3 yıl, doğal olarak menopoza girenkadınların yaş ortalaması 46,7 ± 4,8 yıldır. Menopoz SemptomlarınıDeğerlendirme Ölçeği'ne göre kadınların mevcut şikayetleri içerisinde enfazla %82,8 ile fiziksel ve zihinsel yorgunluk saptanmıştır. Bunu %78,4 ilesinirlilik ve %76,4 ile keyifsizlik izlemektedir. Ölçeğin değerlendirmesonuçlarına göre, toplam puanların ortalaması 13,4 ± 6,8'dir. Bu sonuçlar ilebölgedeki kadınların orta düzeyde menopozal semptom yaşadıklarıdeğerlendirilebilir. Kadınların mevcut şikayetlerinden sinirlilik ile menopozarasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Postmenopozaldönemindeki kadınlarda sinirlilik 1,76 kat daha fazla görülmektedir.Çalışma sonucunda, çalışan kadınların çalışmayan kadınlara göremenopozlu olma durumunun 0,44 kat daha fazla olduğu ve ilk evlenme yaşı18 yaş ve üstü olan kadınların, 18 yaş altı kadınlara göre, menopozlu olmadurumunun 0,52 kat daha fazla olduğu gözlenmiştir.Menopoz yaşını etkileme olasılığı düşünülen faktörlerin bilinmesisonucu, önlenebilir faktörlere gerekli müdahaleler yapılabilir ve kadınlarınerken yaşlarda menopoza girmelerinin önüne geçilerek kadın sağlığıkorunmaya çalışılabilir. Kadının yaşam kalitesini etkileyen psikosomatikşikayetlerin düzeltilmesi ile kendini en az düzeyde verimli ve mutsuzhisseden kadın için menopoz dönemi, yeni bir başlangıç ve mutlu bir dönemhaline getirilebilir.Ülkemizde kadınların doğal menopoza girme yaşı ve bunu etkileyenfaktörler ile ilgili kapsamlı toplum çalışmaları yoktur. Oysa uygun sağlıkpolitikalarının geliştirilebilmesi, kadına yönelik hizmet verimliliğininarttırılabilmesi için menopoz ve menopozun yarattığı problemlere ilişkin dahafazla veriye ihtiyaç vardır.iiAnahtar Kelimeler: Menopoz yaşı, Menopoz yaşına etki eden faktörler,menopoz semptomlarını değerlendirme ölçeğiiii

SUMMARYAGE OF MENOPAUSE AND FACTORS EFFECTING THAT AMONG 40-60YEARS OLD WOMEN LIVING IN NİLUFER PUBLIC HEALTH TRAINING ANDRESEARCH AREAF.Tuba ENGİNDENİZ, MD.This cross-sectional study was conducted between 01 June-30 September2005 in Nilüfer Public Health Training and Research Area (NPHTRA). Among 2533women aged 40-60 years, 1013 women were selected using stratified systematicsampling. The objectives of the study were,⢠To determine the age of menopause,⢠To find out the factors effecting the age of menopause,⢠To detect their symptoms related to menopause using Menopause RatingScale,⢠To compare our results with other studies and⢠To make suggestions for solving menopause problems encountered.A questionnaire including questions about the sociodemographic features, ageof menopause, and factors effecting the age of menopause was used. Than theTurkish version of Menopause Rating Scale, which had been shown to be valid andreliable, was applied to evaluate psychological, somatic and urogenital symptoms.Among factors effecting age of menopause, sociodemographic features, reproductivepatterns, maternal age of menopause, use of oral contraceptives and smoking habitswere questioned.Mean age of the women included in the study was 48.2 ± 5.9 years and 44.2%of them were in the post-menopausal period. Overall mean age of menopause was45.9 ± 5.3 years and mean age of menopause among women with naturalmenopause was 46.7 ± 4.8 years. Most common symptom according to MenopauseRating Scale was physical and mental exhaustion with a rate of 82.8%. It wasfollowed by irritability and depressive mood with rates of 78.4% and 76.4%respectively. Overall mean score of the scale was 13.4 ± 6.8 suggesting that womenin the area had moderate degree menopausal symptoms. Among menopausalsymptoms present, only irritability had a significant relation with menopause.Irritability was observed 1.76 times more among postmenopausal women.It was observed that presence of menopause was 0.44 times more amongworking women compared to non-working and 0.52 times more among women withage of first marriage 18 or more compared to less than 18.By knowing the factors with a potential to effect the age of menopause, certainmeasures can be taken to reduce preventable factors and by preventing earlymenopause womens? health status can be promoted. By improving thepsychosomatic symptoms, menopausal period may become a new beginning and ahappy period for women rather than an unhappy and unproductive one.In our country, there are no comprehensive community studies about age ofmenopause and factors effecting it. However, more data is needed about menopauseand menopause related problems to develop appropriate health policies and toimprove the efficiency of services for women.Key Words: Age of menopause, Factors effecting age of menopause,Menopause rating scale