Etnik gruplarda sosyal kimlik ve algılanan ayrımcılık: Türk ve Kürt etnik grupları üzerine bir çalışma

Abstract

Türkiye'de yaşayan Türk ve Kürt etnik grupları arasındaki ilişkileri, sosyal psikolojik açıdan değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmanın kuramsal arka planını Sosyal Kimlik Kuramı, Sosyal Baskınlık Kuramı ve Sosyal Temas Hipotezi oluşturmaktadır. Türk ve Kürt gruplarının, etnik gruplarıyla özdeşleşme düzeyi, sosyal baskınlık yönelimi, sosyal temas niteliği, sosyal temas sıklığı, etnik gruplar arası statü farkını meşru görme düzeyi ve algılanan ayrımcılık arasındaki ilişkileri incelenmeyi amaçlayan bu çalışmada, veri toplamak amacıyla Kolektif Benlik Saygısı Ölçeği, Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği, Sosyal Temas Ölçeği, Etnik Gruplar Arası Meşruiyet Algısı Ölçeği ve Algılanan Ayrımcılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 224 Türk ve 240 Kürt katılımcıdan oluşmaktadır. Bulgular, iki grubun etnik gruplarıyla özdeşleşme, sosyal temas ve algılanan ayrımcılık alt ölçeklerinde anlamlı derecede farklılaştığını göstermiştir. Kürtler, Türklerle karşılaştırıldığında daha yüksek düzeyde etnik özdeşleşme düzeyi ortaya koymuşlardır. Kürtlerin, Kürtlere yönelik bireysel ve kolektif ayrımcılık algısı düzeyi Türklere oranla daha yüksek bulunmuştur. Kürtler Türklere oranla daha yüksek sosyal temas sıklığı ve daha düşük sosyal temas niteliği belirtmişlerdir. Etnik grupla özdeşleşme ve siyasi görüş konusunda da iki grup farklılaşmaktadır. Türkler sağ siyasi görüşlere, Kürtler ise sol siyasi görüşlere doğru yöneldikçe etnik gruplarıyla daha fazla özdeşleşmektedir. Ayrıca, Türklerle olan sosyal temasının niteliği, Kürtlerin, Kürtlere yönelik bireysel ve Kürtlere yönelik kolektif ayrımcılık algılarını anlamlı olarak yordamaktadır.

This study, which aims to examine relations between the Turkish and the Kurdish ethnic groups in Turkey from social psychological perspective, uses Social Identity Theory, Social Dominance Theory and Social Contact Hypothesis its theoretical background. This study aims to analyse the Turkish and the Kurdish groups in terms of their ethnic identification levels, social dominance orientation, social contact quality, level to see status gap legitimacy and perceived discrimination, has used Collective Self-Esteem Scale, Social Dominance Orientation Scale, Social Contact Scale, Perceived Inter-ethnic Legitimacy Scale and Perceived Dscrimination Scale to collect data.The sample group is composed of 224 Turkish and 240 Kurdish participants. Facts show that there are substantial differences in regard to ethnic identification, social contact and perceived discrimination in subscales. Comparing to the Turks, the Kurds show a higher ethnic identification level. Similarly it is found that, comparing to the Turks, the Kurds have a higher level of perceived discrimination at both individual and collective levels. The Kurds show a higher level of social contact frequency and lesser level of social contact quality. The two ethnic groups show differences also in terms of ethnic identification and political views. The Turks experience a better identification level when they move towards right wing political view yet the Kurds experience a better identification level when they move towards left wing political view. Furthermore, the quality of social contact with the Turks determines the prediction of individual and collective discrimination level among the Kurds at a significant level.