Ortadoğu`da siyasal İslam İran, Mısır ve Suudi Arabistan örnek ülkeleri için islami siyasal yapı ve sosyal adaletin karşılaştırmalı incelemesi

Abstract

Bu çalışma İslam ülkesi olan İran, Mısır ve Suudi Arabistan için siyasalsistemlerinin farklılaşmasını konu almaktadır. İslami siyasal sistemi adı altındabenimsenen sistemin özellikleri ve batı dünyasından farklı olarak ortaya attıklarıyönetsel yapılar mercek altında alınmıştır. Üst başlık olarak İslam ülkeleri diye tabiredilmesine karşın her ülkenin sosyokültürel ve tarihsel yaşamı doğrultusunda farklıbakış açıları benimsemiş olup ve özellikle mezhep faktörü ülkeleri farklı yönetimşekillerini benimsemeye yöneltmiştir. Bu sebepten dolayı İslami siyasal yapı ile ilgilidaha geniş bilgi elde etme amacı ile farklı mezhepler ve bakış açılarına sahip üçörnek ülke üzerinden çalışma yürütülmüştür. Bunlar Şii bakış açısına göreörgütlenmiş olan İran İslam Cumhuriyeti, Vehhabi ekolünün temsilcisi olan SuudiArabistan ve çeşitliliği daha çok barındıran Mısır Arap Cumhuriyeti ülkeleridir.Tez, örnek ülkelerin anayasalarını inceleyerek üç ülkenin siyasal sistemlerini veanayasal düzeyde sosyal adalet yaklaşımlarını ortaya koymayı amaçlamıştır. İslamikaynaklar ve modern dünyanın benimsediği sosyal adalet faktörlerinden yola çıkaraksosyal adaletin siyasal boyutu hakkında açıklayıcı bir model oluşturmayaçalışılmıştır. Sosyal adalet temelli karşılaştırmalı bir yöntem ile teorik düzeyde İran,Mısır ve Arabistan örnek ülkeleri üzerinden İslami siyasal yapının daha net birşekilde ortaya konulması amaçlanmıştır.

This study is about differentiation of political systems in Saudi Arabia, Egypt andIran which are islamic countries. The features of the system adopted under the nameof Islamic political system and the administrative structures that are brought updifferent than the western world are put under the scope. Even though they arementioned as Islamic countries, every country has adopted different points of view inalign with its sociocultural and historical life and it is forced to adopt to differentgovernment systems due to the factor of sects. Due to this reason, a study coveringthree exemplary countries that have different sects and points of view in order toacquire a wider knowledge on Islamic political structure. These countries are IslamicRepublic of Iran that is organized in accordance with the Shiite point of view, SaudiArabia that is the representative of the Wahhabi ecole, and Arab Republic of Egypt.The thesis aims to put forward the political systems, social justice approaches at aconstitutional level of the three countries by analyzing the exemplary countries'constitutions. On the basis of Islamic resources and social justice factors adopted bythe modern world, an explanatory model on the political dimension of the socialjustice is tried to be created. It is aimed to set the Islamic political structure moreclearly over the exemplary countries of Iran, Egypt and Arabia with a cooperativemethod that is based on social justice at a theoretical level.