A comparative study of Turkey and Turkishness as a subject of English language fiction in the novels of The Shirt of Flame and Birds Without Wings

Abstract

Bu çalışma Halide Edip Adıvar?ın Ateşten Gömlek (1924) ve Louis de Bernieres?in Kanatsız Kuşlar (2004) romanları ışığında İngiliz dilinde bir kurgu unsuru olarak Türkiye ve Türklük kavramını incelemektedir. Bu çalışma özellikle kurgunun Türk milli kimliğinin gelişimindeki, bu kimliğin sorgulanmasındaki ve bu kimliğin hâlihazırda devlet eliyle oluşturulmuş haline alternatif sunmaktaki rolünü değerlendirmektedir. Bu iki roman Anadolu?da Osmanlı İmparatorluğu?nun Türkiye Cumhuriyeti?ne dönüşümünü tarihi ve siyasi açılardan kurguladığından, bu çalışmanın bir diğer amacı da romanların Türkiye?nin çok kültürlü Osmanlı İmparatorluğu?ndan çıkıp bir ulus devlet olarak kuruluşunu nasıl betimlediğini göstermektir. Bu çalışma, her iki roman üzerinde yapılan incelemeler ışığında, Adıvar?ın otobiyografik eserleri ve erken Türkiye tarihine dair makaleleri referans alarak, dönemin iki yazar tarafından sunuluşlarındaki farklılıkları inceler ve her ikisi de İngilizce olarak İngilizce konuşan kitle için yazılmış bu tarihi anlamda farklı metinlerin olası tartışma yaratıcı işlevini araştırır. Ateşten Gömlek? in hikâyesi Türklerin emperyalist güçlere karşı savaşını meşrulaştırmaya ve yeni tanımlanmış Türklük kavramını Türk bakış açısından dünyaya tanıtmaya çalışırken, de Bernieres modern, İngiliz dili okuyucusuna Osmanlı tarihinin son, Türkiye tarihinin ilk yıllarını, savaşı ve Türk ulusunun doğuşunu Osmanlı?nın son döneminin çok kültürlü dokusunun yok oluş sebebi olarak sunarak kültür, etnik köken ve din çeşitliliğini yücelttiği bir tür fantezi olarak romanlaştırmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma Adıvar ve Bernieres?in metinlerinin Türkiye?nin gerçek tarihinden ziyade bireysel, kurgusal bir Türkiye?yi bir arzu nesnesi olarak ifade ettiklerini savunur.Anahtar Kelimeler: Adivar, de Bernieres, Türklük, Çok kültürlülük, Türk milliyetçiliği, Türk romanı

This thesis explores the concepts of Turkey and Turkishness as subjects of English language fiction by analyzing two novels The Shirt of Flame (1924) by Halide Edip Adıvar and Birds Without Wings (2004) by Louis de Bernieres. More specifically, this study will assess the role of fictions in the development of a Turkish national identity, in questioning that identity, of presenting alternatives to the common and state-sponsored vision of that identity. Since these two novels fictionalize the historical and political transformation of the Ottoman Empire into the Turkish Republic in Anatolia, another purpose of this study will be to demonstrate how the novels dramatize the establishment of Turkey as a nation state out of multi-cultural Ottoman Empire. Through close readings of each novel, and from autobiographical works of Adıvar and early Turkish history, this thesis explores the differences in the fictional representation of the period between the two writers and also investigates the potential polemical functions of these two historically different texts, both composed in the English language for an English speaking audience. While the narrative in The Shirt of Flame works to legitimate the rebellion of Turkish people against Imperial powers and to introduce the new defined Turkish subject to the world through Turkish perspective, de Bernieres? fiction functions as a kind of fantasy presented to contemporary English speaking readers in which he values diversity of the cultures, ethnicities and religions of the late-Ottoman period by problematizing the war and the emergence of the Turkish nation. Subsequently, this thesis discusses that Adıvar and Bernieres? texts are the expressions of their individual, fictional perspectives on Turkey as an object of desire.Key Words: Adivar, de Bernieres, Turkishness, Multiculturalism, Turkish nationalism, Turkish novel.