Değişime direncin algılanan stres ve yaratıcılık üzerindeki etkisi: Akademisyenler üzerinde bir uygulama

Abstract

Değişim, günümüz toplumlarında örgütlerin ve örgüt çalışanlarının uyum sağlamasını gerektiren kaçınılamaz ve vazgeçilemez bir olgu haline gelmiştir. Değişimle birlikte, bireyin yaşamının psikolojik, zihinsel ve davranışsal boyutta olumsuz yönde etkileneceği düşüncesi, değişime karşı olumsuz bir tutuma sahip olmasına ve değişime direnç göstermesine yol açmaktadır. Örgütlerde değişim sürecinin ve sonuçlarının etkin bir şekilde yönetilebilmesi için, değişime direnç olgusunun ve bu durumun etkilerinin ayrıntılı olarak analiz edilmesi gerekmektedir. Literatürde örgütsel değişim ile ilgili çok sayıda çalışma bulunmasına rağmen, çalışmaların büyük oranda makro düzeyde süreçlere odaklandığı ve mikro düzeyde analizlerin sayıca az olduğu göze çarpmaktadır. Bu çalışma, değişime direnç olgusunu bireysel düzeyde ele alarak, çalışanların değişime karşı gösterdikleri direncin, stres algısı ve yaratıcılıkları üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaçla, İzmir ilinde dört devlet dört vakıf olmak üzere toplam sekiz üniversitenin farklı fakültelerinde görev yapmakta olan, farklı ünvanlara sahip 115 akademisyen üzerinde bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonuçları, örgütlerde bireylerin değişime karşı gösterdikleri direnç düzeyinin algılanan stresi etkilediğini ve algılanan stresin artmasının ise iş ile ilgili yaratıcı davranışları azalttığını ortaya koymaktadır. Çalışmada ayrıca, değişime direncin dört alt boyutu içerisinde, en çok rutini arama boyutunun algılanan stres üzerinde etkisi olduğu görülmüştür.

In our societies, change has become an inevitable and indispensable phenomenon for organizations and their employees. The notion that the life of any individual will be negatively affected in psychological, mental and behavioral senses results in the negative attitude and resistance to change. The phenomenon of resistance to change and its effect should be elaborately analysed in order to effectively manage the process of change and its results. Despite the existence of many studies regarding with the organizational change in the literature, the majority of this studies focuses on the macro-level processes and only few of them study the issue at the micro level. This study examines the effects of resistance to change among employees on the felt stress and creativity by addressing the issue at the individual level. In doing so, a survey was conducted on 115 academicians in different positions at the different faculties of eight universities; four of them are state and four of them are foundation universities. The findings of survey show that the level of the resistance to change affects the felt stress and thus decreases the creative behaviors at work. Furthermore, among the four sub dimensions of resistance to change, the dimension of routine seeking has the most effect over the perceived stress.