Türkiye`de medya hayranlığı ve hayran kurgu okur-yazarlığı

Abstract

Hayran araştırmaları, 1980'lerin sonlarında popüler kültür ve izleyici çalışmalarının bir alt dalı olarak ortaya çıkmıştır. Analog dönemde bir yeraltı kültürü olarak görülen hayranlık, dijital teknolojilerinin gelişimi ile birlikte görünürlük kazanmış ve hayranlar tarafından üretilen sanatsal eserler anaakıma taşınmıştır. Bu eserlerin akademik çevreler ve ticari medya üreticileri tarafından en çok ilgi gören biçimlerinden biri, hayranlar tarafından bir kaynak medya metnindeki unsurlar kullanılarak yazılan, kurmaca edebi eserlerdir. Bu çalışmada, hayran kurgu adı verilen bu eserlerin okur ve yazarlarına odaklanılarak, Türkiye'de medya hayranlığı ele alınmıştır. Yalnızca Türk hayranlara hitap eden en kapsamlı hayran kurgu arşivi olan, TurkFanFiction.net örneğinde, hayran okur ve yazarların genel olarak hayran kültürünü nasıl deneyimledikleri ve hayran kurguya yönelik tutumları araştırılmıştır. 121 kişiye uygulanan çevrimiçi anket sonucu, hayranlık tecrübesinin sınırlılıkları nedeniyle Türkiye'de hayran kültürünün ve hayran eserlerine bakış açısının dijital dönemden çok, analog döneme benzerlik gösterdiği görülmüştür.

Fandom studies have emerged as an sub-category of popular culture and audience studies. Fandom, which was seen as an underground culture during the analogue era, has gained great visibility and the artistic productions of fans have become mainstream. One form of fanwork, which has gotten a lot of interest from both academics and commercial media producers are fan fictions, which are stories, written by fans, using elements from a source media text. This study, focuses on the readers and writers of these fictions in order to analyze media fandom in Turkey. Fan readers and writers' experience of fan culture in general and their attitutes toward fan fiction has been studied through the case of TurkFanFiction.net - the largest fan fiction archive catering only to Turkish fans. As a result of the online survey responses of 121 users, it was seen that fan culture and the perception of fannish works resembles the analogue era, rather than the digital.