Katılım bankalarının CAMELS analizi

Abstract

Türkiye'de bankacılık sistemi ticari bankalar, yatırım bankaları ve katılım bankaları olmak üzere üçlü bir yapıya sahiptir. Katılım bankacılığı, faizsizlik prensibine göre çalıştığı için bazı noktalarda ticari bankalardan ayrılıyor olmakla birlikte birçok faaliyetlerinde ticari bankaların faaliyetlerine benzerlik göstermektedir.Dünya'da faizsiz bankacılık ile ilgili ilk girişim 1963 – 1967 yılları arasında geliştirilen `Tasarruf Sandığı` biçiminde ortaya konulan uygulamaya dayanmaktadır. Dünyadaki ilk faizsiz ticari banka ise 1972 yılında Mısır'da kurulmuştur. 1975 yılında da İslami bankacılığı dünyaya yaymak ve kamusal projelerinin finansmanını çözmek nedeniyle Suudi Arabistan'da 'İslam Kalkınma Bankası' kurulmuştur. Günümüzde faizsiz bankacılık yapan bankalar sadece Müslüman ülkelerde değil Japonya, İngiltere, ABD, Almanya, Danimarka ve Hollanda gibi ülkelerde faaliyet göstermektedir.Faizsiz bankacılık kavramı Türkiye'de ilk olarak 1983 yılında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname ile ''Özel Finans Kurumu'' adı ile kurulan kuruluşlar sayesinde gündeme gelmiştir. 1983 – 2005 arasında `Özel Finans Kurumu` olarak faaliyet gösteren bu kuruluşlar 2005 yılında çıkarılan 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile banka statüsü kazanmışlar ve 2006 yılından bu yana ''Katılım Bankaları'' adı ile varlığını sürdürmektedirler.İslam dinine göre faiz'in haram olması nedeni faiz hassasiyeti olan insanlar faizli bankacılık sisteminden uzak kalmaktadırlar. Katılım bankaları, mali sektörde bir yenilik olarak, faiz endişesi nedeniyle klasik bankalara gitmeyen fonları ekonomiye kazandırmak ve tasarruf sahiplerinin fonlarını güvenle saklamalarına ve değerlendirmelerine yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur.Bu çalışmanın amacı çalışma prensipleri açısından konvansiyonel bankalardan ayrılan ve hem dünyada hem de ülkemizde gelişmekte olan katılım bankalarının performansının ölçülmesi ve birbirleri ile performanslarının karşılaştırılmasıdır.Çalışmada 2010 – 2014 yılları arasında ülkemizde faaliyet gösteren dört katılım bankasının performansı CAMELS analizi ile değerlendirilmiştir. Analiz kapsamında 6 bileşene ait toplam 21 değişken belirlenmiş ve elde edilen sonuçlar ilk başta statik analize tabi tutularak yıllık veriler tek olarak incelenmiş daha sonra ise dinamik analiz ile birbirini izleyen yıllar içerisinde performans eğilimleri saptanarak ve diğer katılım bankaları ile karşılaştırılmıştır.Anahtar Kelimeler: Katılım Bankacılığı, Faizsiz Bankacılık, CAMELS Analizi

Banking system in Turkey has trio frame which are named as commercial banks, investment banks and participation banks. Because of working interest-free, although participation banking is differentiating from commercial banking in some cases, in much working order it corresponds with commercial banks.First attempt for participation banking in world is seen between 1963-1967 years called `Saving Chest` policy. The first participation bank in the world was established in 1972 in Egypt. Also in 1975 `Islamic Development Bank` was established in Saudi Arabia for propagating participation banking to world and solving public project's financial problems. Participation Banking is not only in Muslim countries, also it operates in Japan, England, U.S.A. , Germany, Denmark and Netherlands. Participation Banking in Turkey firstly came into existence by `Private Finance Foundations` in 1983 decrees. Between 1983-2005 these `Private Finance Foundations` are change to bank status by 5411 Banking Law in 2005, and since 2006 they call `Participation Banks`.According to Islam's rule, interest rate is forbidden. Because of this, people are avoiding commercial banking system. Participation banks are established for to collect funds, to bring them to economy and save them securely for the people who have fears about interest rates.Objective of this research, determining and comparing performance between commercial and participation banking which has different working methods than others and both developing in the world and Turkey.In this research, 4 participation bank's performance is evaluated by CAMELS analyses which are exist between 2010-2014 in Turkey. 21 variables of 6 components are designated and results are firstly put static analysis and data are examined individual per year. After, in consecutive years, their performance trends are determined and compared with other participation banks by dynamic analysis method. Key Words: Participation Banking, Interest-free Banking, CAMELS Analysis.