İncil, Oscar Wilde ve Richard Strauss bağlamında Salome olgusuna yönelik bir inceleme

Abstract

İncil'deki anlatı, Orta Çağ efsanesi ve oryantal romantizmin birleşiminden doğan Salome olgusu, çağlar boyunca birçok sanat dalında ele alınmıştır. Bu çalışmada Salome olgusunun Oscar Wilde ve Richard Strauss bağlamında, dinsel, tarihsel, edebi, müzikal ve psikanalitik açıdan disiplinler arası çerçevede derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. Kaynak tarama ve analiz yöntemi ile betimsel ve tarihsel olarak yürütülerek, karşılaştırmalarla yorumlanıp, temel varsayımlarla kanıtlar sunulmuştur. Bu çalışmanın konu hakkında araştırma yapacak olan kişilere yol gösterici zengin bir kaynak olması hedeflenmiştir. Beş bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde Salome figürünün İncil'deki yeri ve anlatılardaki kişiler incelenmiştir. İkinci bölüm, tarihsel perspektifte ele alınarak, kişilerin olaylarla olan bağlantıları vurgulanmış; Yeni Ahit anlatısı öncesinde bu öykünün çıkış noktasına dair varsayımlar ortaya koyulmuştur. Üçüncü bölümde İncil'den Wilde'a kadar olan süreçte sanata yansıması ve oryantalizm irdelenerek, 20. yy.'da femme fatale'e dönüşen bu figürün, birey üzerinde yarattığı kastrasyon anksiyetesine, dolayısıyla Oidipus kompleksine değinilmiştir. Dördüncü bölümde Wilde'ın yaşamı, eğitimi marjinal kimliği ve kimliğin yapıtlarına olan yansıması, sanat anlayışı bağlamında estetik algısı irdelenmiş; oyunun yazıldığı Victoria Devri ve bu devrin edebiyatında kadın kavramı incelenmiştir. Wilde'ın oyunundaki semboller, ayrıntılı bir biçimde irdelenerek, sosyolojik, psikanalitik, mitolojik ve dinî göndermeler ortaya koyulmuştur. Esere dramaturjik açıdan yaklaşılmış, eser, karakter analizleri yapılarak dramatik aksiyon bağlamında incelenmiştir. Wilde'ın kurgusu, İncil'deki öykü ve tarihsel gerçeklerle karşılaştırılmış ve Yedi Tül Dansı disiplinler arası çerçeveyle incelenmiştir. Beşinci bölümde, Strauss'un yaşamı, yaşadığı dönemin politik algısı Nazizm, bestecinin sanat anlayışı ve müzik üslubuna değinilmiş; Wilde'ın oyunu ve Strauss'un operası arasındaki ortak yönler ve farklılıklar detaylı bir analizle sunulmuştur. Strauss'un Salome operasındaki, karakterler, ses renkleri, ses sınırları ve eserin orkestrasyonu incelenmiş, tematik organizasyon portrelendirilmiş, dramatik organizasyon bağlamında tematik örgü ve Strauss'un diğer eserleriyle Salome arasındaki tematik karakterizasyon ve armonizasyona yönelik analizler yapılmıştır. Ses, aralık ve tonalite sembolizmi açısından irdelenen eser, vokal açıdan da yaklaşılarak, rejister, tessitür, duyulabilirlik bağlamında incelenmiştir. Eserdeki, diyalektik, kontrast ve zaman olgusu irdelenerek sonuçlar sunulmuştur.

Emerged from the combination of the Biblical narrative, the medieval legend and the Oriental Romanticism, the case of Salome has been dealt with in many branches of art through the ages. The present study aims to examine in depth the case of Salome in the context offered by Oscar Wilde and Richard Strauss, within an interdisciplinary framework including religious, historical, literary, musical and psychoanalytical aspects. Source browsing process and method of analysis have been conducted in a descriptive and historical perspective, before being interpreted comparatively. Related basic hypotheses and evidence have been presented. Another purpose of the study is to become an extensive source likely to guide individuals who would conduct further researches on the subject.Among the five parts forming the study, the first one examines the Salome figure in the Bible and the characters present in the narratives. Treated in a historical perspective, the second part emphasizes the relations between the characters and the events; it also presents assumptions about the point of origin of the story anterior to the New Testament. The third part investigates the reflections of the Salome figure in art, as well as Orientalism, during the period comprised between the Bible and Wilde; plus, it mentions the castration anxiety created on the individual - that is to say the Oedipus complex - by this figure which turned into a femme fatale during the twentieth century. Wilde's speculation has been compared with the story in the Bible and with the historical reality. The Dance of the Seven Veils has been examined within an interdisciplinary framework. The fifth part presents the life of Strauss, the political perception of the period in which he lived, Nazism, the artistic conception and musical style of the composer. Both similarities and differences between Wilde's play and Strauss's opera have been presented through a detailed analysis. The characters, vocal colors, vocal limits and orchestration in Strauss's opera have been reviewed and the thematic organization has been portrayed. On the other hand, the thematic plot in the context of dramatic organization has been analysed. A comparison between Strauss's other works and Salome has been made, regarding thematic characterization and harmonization. Additionally to an analysis of the symbolism related to sound, interval and tonality, the opera has also been investigated in a vocal perspective, by emphasizing range, tessitura and audibility. Finally, the examination of the dialectic, contrast and time phenomenon is followed by a presentation of the results.