Elazığ Karakoçan yöresi buzağı ve danalarında Eimeria türlerinin yaygınlığı

Abstract

Bu çalışmamda; Doğu Anadolu bölgesinin ve yurdumuzun önemli hayvansal üretim merkezlerinden olan Elazığ Karakoçan ilçesi ve ilçeye bağlı köylerinde yaşayan buzağı ve danalarda coccidiosis hastalığına sebep olan Eimeria türleri ve bu türlerin pervelansı tespit edilmeye çalışılmıştır. Karakoçan yöresinde İlçe Merkezi, Sarıcan Beldesi, Başyurt, Bulgurcuk, Kalecik, Demirdelen ve Yenikaya köyleri olmak üzere toplam 7 farklı bölgeden materyal toplanmıştır. Bu süre içeresinde 1-12 aylık 119 tane buzağı ve dananın dışkı numunesi alınmış, yapılan mikroskobik incelemeler neticesinde bu dışkı numunelerinin 60 (%50,42) tanesinde Eimeria spp. oocsytleri tespit edilmiştir. Oocyst tespit edilen dışkılar %2,5 potasyum dikromat (K2Cr2O7) ilave edilip petrikapları içerisinde bekletilerek sporlanmaları sağlandıktan sonra tür tayinleri yapılmıştır. İncelemeler sonucunda dana ve buzağıların; E. bovis (%45), E. ellipsoidalis (%30), E. auburnensis (%28,3), E. alabamensis (%26,6), E. zuerni (%25), E. clindirica (%13,3) olmak üzere toplam 6 tür tarafından enfekte olduğu görülmüştür. Enfekte hayvanların 37'sinin (%61,6) tek tür, 13' ünün (%21,6) iki tür, 5' inin (%8,3) üç tür, 3'ünün (%5) dört tür, 1' inin(%1,6) beş tür, 1' inin (%1,6) altı tür ile enfekte olduğu tespit edilmiştir. En fazla prevalans 6-12 aylık yaşları arasında, simental ırkında ve Yenikaya ve Demirdelen köyleri civarındaki hayvanlarda tespit edilmiştir. Dişilerin %58,8 (40 birey) ve erkeklerin %39,2 (20 birey) enfekte olduğu tespit edilmiştir.Bu çalışma sürecinde elde edilen verilerin, Elazığ Karakoçan yöresinde coccidiosis hastalığı ile mücadelede; Veteriner hekimlere, hayvan sahiplerine ve ülke ekonomisine yararlı olacaktır. Bundan sonra bu yörede coccidiosis konusunda yapılacak olan bilimsel çalışmalarda bu verilerden yaralanılacağı düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Karakoçan, buzağı, dana, Eimeria, prevalens.

In this study to determine Eimeria species causing coccidiosis disease and the understand and researc of Eimeria species in calves in Elazığ Karakoçan in the villages region which is one of the important animal production centers. The materials have been taken from different regions.The materials were taken from seven different regions are that Karakoçan County town, Sarıcan Town, Başyurt, Bulgurcuk, Kalecik, Demirdelen, and Yenikaya. Within this period, the feces samples were taken from the rectums of 1-12 month-old 119 calves, in the results of microscopic examination, it is determined that there are Eimeria spp. Oocysts in the 60 (50.42%) of these feces samples. After addition of a solution of 2.5% potassium dichromate (K2Cr2O7) to the feces samples containing oocysists, determination of the species was done after the sporulation of the oocysts in the petri dishes. Results of examinations, it was found that the calves were infected with a total 6 species. These species were E. bovis (45%), E. ellipsoidalis (30%) E. auburnensis (28.3%) E. alabamensis (26.6%), E. zuerni (25%), and E. clindirica (13.3%). It has been determined that 37 (61.6%) of infected animals are infected by one species, 13 (21.6%) of them by two species, 5 (8.3%) of them by three species, 3 (5%) of them by four species, 1 (1.6%) of them by five species, 1 (1.6%) of them by six species. The most prevalence has been seen in the animals that are at 6-12 month-old, Simmental race, and around Yenikaya and Demirdelen villages. It has been determined that female 58.8% (40 individuals) and male 39.2% (20 individuals) are infected.It is thought that acquired datas from the result of this study bring benefit to veterinarian and animal breeder who protect their animals from coccidiosists and struggle with this disease in Elazığ Karakoçan region, in addition, bringing light to next scientific studies about coccidiosis.Keywords: Karakoçan, calf, steer, Eimeria, prevalence.