Bingöl ekolojik koşullarında bazı nohut ( Cicer arietinum L. ) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma bazı nohut çeşitlerinin Bingöl koşullarında verim ve kalite değerlerini belirlemek amacıyla, 2016 yılı yazlık yetiştirme mevsiminde Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Deneme arazisinde yürütülmüştür. Deneme Türkiye'nin farklı Araştırma Enstitülerinden elde edilen 11 adet nohut çeşidi ile tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur.Araştırmada kullanılan nohut çeşitlerine ait bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, ana dal sayısı, bitkide bakla sayısı, bitkide tane sayısı, 100 tane ağırlığı, m2'de bitki sayısı, bitki verimi, biyolojik verim, tane verimi, hasat indeksi, çiçeklenme süresi ve protein oranı değerlerine ait gözlem ve ölçümler alınmıştır.Çalışmamızda bitki boyu 30,3-42,3 cm, ilk bakla yüksekliği 14,0-28,2 cm, ana dal sayısı 2,3-3,6 adet, bitkide bakla sayısı 9,0-16,0 adet, bitkide tane sayısı 8,2-17,0 adet, 100 tane ağırlığı 31,5-37,1 gr, metrekarede bitki sayısı 8,3-12 adet, bitki verimi 3,2-7,8 g, biyolojik verim 110,4-168,5 kg/da, tane verimi 26,2-85,2 kg/da, hasat indeksi %20,5-%45,2, çiçeklenme süresi 44,6-66,6 gün ve protein oranı %16,6-%22,1 arasında değişim göstermişlerdir.168,5 kg/da ile tüm çeşitler arasında en yüksek verimli çeşit olarak belirlenen Işık-05 çeşidi, 34,6 cm bitki boyuna, 19,6 cm ilk bakla yüksekliğine, 3,0 adet ana dal sayısına, 16,0 adet bitkide bakla sayısına, 14,5 adet bitkide tane sayısına, 37,1 g 100 tane ağırlığına, 10,5 adet metrekarede bitki sayısına, 7,8 g bitki verimine, 168,5 kg/da biyolojik verime, 85,2 kg/da tane verimine, %38,3 hasat indeksine, 45,3 gün çiçeklenme gün sayısına ve %21,9 protein oranına sahip olmuştur.Anahtar Kelimeler: Nohut, Cicer arietinum L., Adaptasyon, Verim, Verim Komponentleri, Protein Oranı.

This experiment was carried out in Agricultural Faculty of Bingöl University in 2016 summer growing season. The experiment was arranged in a randomized complete block design with three replications with 11 chickpea cultivars obtained from the Agricultural Research Institutes located in different regions of Turkey. Theobjective of this study was to determine the yield and quality performances of some chickpea cultivars, under Bingol conditions. Data were collected on some agronomic characteristics such as, plant height, first pod height, number of main branch, number of pod in a plant, number of grain in a plant, 100 kernel weight, number of plants in m2 , yield plant, biological yield, grain yield, harvest index, time to flowering and protein ratio.The characteristics observed in the experiment varied among 30.3-42.3 cm inplant height, 14.0-28.2 cm in first pod height, 2.3-3.6 cm in number of main branch, 9.0-16.0 in number of pods per plant, 8.2-17.0 in number of grain a plant, 31.5-37.1 g in 100 kernel weight, 8.3-12 in number of plants m2, 3.2-7.8 g in yield plant, 110.4-168.5 kg/da in yield biological, 26.2-85.2 kg/da in grain yield, 20.5-45.2% in harvest index, 44.6-66.6 in days time to flowering and 16.6-22.1% in protein ratio.The highest yielding cultivar Işık-05 with yield of 168.5 kg/da among the cultivars had 34.6 cm of plant height, 19.6 cm of first pod height, 3.0 of number of main brunch, 16.0 of number of pods per plant, 14.5 of number of grain a plant, 37.1 g of 100 kernel weight, 10.5 number of plants in m2, 7.8 g of yield plant, 168.5 kg/da of yield biological, 85.2 kg/da grain yield, 45.3% of harvest index, 45.3 days in time to flowering and 21.9% protein ratio.Keywords: Chickpea, Cicerarietinum L.,Adaptation, Yield, Yield Components, Protein ,content.