Diyarbakır ili kuru şartlarda buğdayın fosfor ihtiyacının belirlenmesi

Abstract

Diyarbakır ilinde yapılan bu çalışma ile; bölgeye uygun makarnalık buğday çeşidi olan Güney Yıldızı çeşidinin kuru şartlarda fosforlu gübre ihtiyacının belirlenmesi ve buğday bitkisinin bazı karakteristiklerine olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Bu amaçla 2016-2017 yetiştirme sezonunda Diyarbakır ili, Sur ilçesi Arpaderesi köyü koşullarında Tesadüf Blokları Deneme Deseni'ne göre dört tekerrürlü olarak deneme kurulmuştur. Denemede 6 fosfor dozu (0, 3, 6, 9, 12 ve 15 kg/da) ekimle birlikte toprağa uygulanmıştır. Denemede toplam 24 parseldir. Her parsel 22 sıradan oluşmuş ve her parselde sıra arası mesafe 14 cm olarak belirlenmiştir. Parsel alanı 3 m x 6 m = 18 m2'dir. Fosfor kaynağı olarak DAP (18-46-0) azot kaynağı olarak da üre gübresi kullanılmıştır. Uygulanacak azotun yarısı ekimle kalan yarısı kardeşlenme döneminde olmak üzere toplam 12 kg/da uygulanmıştır. Dekara 24 kg/da tohum gelecek şekilde ekim yapılmıştır.Araştırmada bitkinin bir çok karekteristikleri incelenmiştir. Uygulanan dozlara bağlı olarak buğday verimi belirlenmiş ve buna bağlı olarak optimum ve ekonomik fosfor dozu belirlenmeye çalışılmıştır. Denme sonucunda artan miktarlarda fosforlu gübre uygulaması, buğday verimlerinde artışlara neden olmuştur. Ortalama en yüksek buğday verimi 412,87 kg da-1 ile 12 kg da-1 fosfor uygulanan P12 konusundan elde edilirken, en düşük ortalama verim 0 kg da-1 fosfor uygulanan P0 konusundan 283,47 kg da-1 ile elde edilmiştir. Elde edilen verim değerleri kullanılarak regresyon analizi yapılmış, fosforlu gübre ile buğday verimi arasındaki ilişkinin Y=280,62+15,855x -0,52996x2 eşitliği ile ifade edilen quadratik denklem elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Fosfor ihtiyacı, Diyarbakır, fosfor dozu, buğday gübre ihtiyacı.

With this study made in the province of Diyarbakır; it is aimed to determine the need for phosphorus fertilizer under the dry conditions of the Southern Star cultivar with the appropriate durum wheat variety and to determine its effect on some characteristics of the wheat plant.For this purpose, in the 2016-2017 raising season, a trial was carried out in four replications according to the Random Blocks Test Pattern in the conditions of Arpaderesi village in Diyarbakır province, Sur district. Six phosphorus doses (0. 3. 6. 9. 12 and 15 kg/da) were applied to the soil with planting in the experiment. There are 24 parcels in the experiment. Each parcel is composed of 22 rows and the distance between rows is determined as 14 cm in each parcel. The parcel area is 3 m x 6 m = 18 m2. As phosphorus source, DAP (18-46-0) was used as nitrogen source. Half of the nitrogen to be applied is applied to the remaining half of the sowing period at a total of 12 kg / da. 24 kg/da seed was planted in the future.Many characteristics of the plant were investigated in the study. Depending on the doses applied, wheat yield was determined and optimum and economic phosphorus doses were tried to be determined accordingly.As a result of the experiment, application of phosphorus fertilizer in increasing amounts caused increases in wheat yields. The highest average wheat yield was obtained from P12, which was applied with 1212 kg of da-1 phosphorus at 412.87 kg da-1, while the lowest average yield was 283.47 kg da-1 at P0 with 0 kg da-1 phosphorus.Regression analysis was performed using the yield values obtained, and the quadratic equation was obtained which expressed as Y = 280.62 + 15.855x -0.52996x2 equivalence of the relationship between phosphorus fertilizer and wheat yield.Keywords: Phosphorus requirement, Diyarbakır, phosphorus doses, wheat fertilizer requirement.