Demokratik anayasa yapım süreci

Abstract

Anayasa yapımı, günümüz dünyasındaki en önemli fenomenlerden bir tanesidir. Anayasalar, çok kısa bir süre öncesine kadar elitler arası uzlaşı ile hazırlanan metinler olarak göze çarpmaktadır. Ancak, 20. yüzyılın sonlarından itibaren, anayasa yapım süreçleri özellikle çatışmaların çözümünde ve derin fay hatları ile bölünmüş toplumların entegrasyonunda en önemli enstrumanlardan birisi olarak görülmektedir. `Yeni anayasacılık` olarak tanımlanan bu görüş, demokratik bir süreç ile yapılan anayasaların halkın gözünde daha meşru olacağı, çatışmaların çözümüne katkı sağlayacağı ve sürecin kendisinin demokratik değerlerin benimsenmesi için bir araç olacağını savunmaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde anayasaları ortaya çıkartan iktidarın, tarihsel gelişimi ve günümüzde ulaştığı nokta incelenmiştir. Demokratik bir anayasa yapım sürecinin temel tanımı, süreçten beklenen faydalar ve yaklaşımın eleştirisi de bu bölümde aktarılmıştır. İkinci bölümde, bu kuramsal çerçeveden yola çıkarak demokratik bir anayasa yapım sürecinin hangi hukuki araçlar ile tasarlanabileceği tartışılmıştır. Üçüncü bölümde, süreci demokratik olarak tasarlamanın gerçekten de beklenen sonuçları yaratıp yaratmadığı incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise, Türkiye'deki anayasal değişim ve anayasa yapım siyaseti, özellikle başarısızlığa uğrayan 2011 – 2013 anayasa yapım sürecine odaklanılmıştır.

Constitution-making is one of the most important phenomenons in the comtemporary world. Until very recently, constitutions were documents that are prepared by elite settlement. From the end of 20th century, constitution-making processes started to seen as one of the most important instruments for post-conflict situations and integration of deeply divided societies. According to this approach, which is called as `new constitutionalism`, democratic constitution making produces more legitimate constitutions, can help resolving the conflicts and process can help learning and adopting democratic values. In the first chapter, constitution-making power is analysed from a historical perspective. Basic definition of the concept and the so-called pros and cons of democratic constitution making is also examined in this chapter. In the second chapter, the legal instruments for designing a democratic constitution making process is introduced. In the next chapter, we analysed the so-called pros and cons of democratic constitution making and in the last chapter, constitutional change and politics of contitution making in Turkey is analysed with a special emphasis on failed constitution making process of 2011 – 2013.