15.-16. yüzyllarda Bursa şehrindeki sağlık kurumları üzerine tarihi bir inceleme

Abstract

ÖZET Osmanlı İmparatorluğu XV.- XVI.yüzyıllarda ekonomik ve sosyal yönden en parlak dönemini yaşamıştır. Refah seviyesinin yüksek olması ile birlikte toplum sağlığına verilen değer de artmıştır. Bursa, Osmanlı'nın eski başkentlerinden biri olarak önemli bir ticaret, kültür ve sağlık merkezi idi. Osmanlı'nın ilk hastahanesi olan Dârüşşifâ ve tedavi amacıyla kullanılan kaplıcalarda döneme göre çağdaş sağlık hizmetleri verilmekteydi. Biz de bu çalışmamızda ana materyal olarak tıp yazmalarından yararlandık ve şehrin sosyo-ekonomik durumu ile birlikte sağlık hizmetlerinin düzeyini inceledik.

130 ABSTRACT In the XV. and XVI. centuries, The Ottoman Empire reached its most majestic period. By that means, the higher living standards caused it to rise the value of the public health. Bursa, as one of the ancient capital cities of The Ottomans, was an important trade, culture and health center. In the relevant centuries, contemporary health services were given in Dârüşşifâ that was the first hospital of The Ottomans, and in hot springs which served as treatment units. In this dissertation, we used the medical manuscripts as the main material. In the meantime, we studied the socio-economical situation and the level of health services in Bursa.131 EK I : Koruyucu Hekimlikle İlgili ÖrneklerEK II : Şifalı Gıdalarla ilgili Örnekler 132 rlrfu M{fh.M'^^l :?. $Pf^ rr.=s,^s »~a ^ -*£. «$' ^/ -îs ^v ~^N ^ 1- 1 Kİ Eh $ ^ '>'&%} ti 5/ O &133 EK III : Hastalıklarla İlgili Örnekler ->§ & `3& m CM CO I > O CM CO ffi 43 H Eh I -P.H M-l.H I134 Tablo 1 : Tabiatlanna Gore Gıdalar135136137138 OrHcMro'vfLn^r- cocococnoocooooo Ln>J3r>comorHCM rHrHvHvHrHCMCMCM X rH CM co <a< m «5 r»f 139 / fo I ~ r r 1 o ili ».n.. -<V `1 r $> o ^ *($ ' ) i frtrr b^cLa-r U (0 h1 O w140 BURSA: YILDIRIM DARUŞ ŞİFASI BUGUMKU DURUM CEPHESİ BURSA-.YILDIRIM DARUŞŞİFAS) BUGÜNKÜ DURUM C-D KESİTİ Levha II Yıldırım tlarüş^İfası. bugünkü htın»i Jutl imlen ilti görünüş Kaynak : Çetintaş, Sedat. Yj.Idiri.rn Dârüşşifâsı. Türk Mimarî Anıtları, Osmanlı Devri Bursa 'da Hüdâvendigâr Murad ve Yıldırım Bayezid Binaları Eserinden Ayrı Basım. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1952. Y. MİMAK:.'-. (/F.TlNTAŞ141 frfi ??.n 1 $ ? '0&h m `İli I (Mİ «I il! SIl&Hİfl'l:.ı is ?. ' * ' ! -? i-Pi Fİ' «3 * s s i ;? Sil »:Sıa -'..=) ;. '^;i-Kii:;;r^1 di, iff --.. ~... rO 2 :! ı '??.?.?Hi. M i ?<>.»?*. n'=3 S -i :fi-s ;:.->t-`V`-5!^ '!-? -S.-» « i.-î il H-îN fi. `iK; >iâ i. i- r ifp A `? «srit m II f 1 '?! 1.11 m 'M s!F pil k ati'jı.1''... '; 3K..«'?V ?. Û -M® ? 'im. :?:- 'i»»'* fi*. k w w Û. S H n) (D t- H Wf 142 KJG fjJSA js.1 Mil CO if t`143 '' 'if jvM. ?ipi 1)', Hi A. --vi. IV »?, Bil ! ı4 t- <144 <D «OM145 o r/i m !146,> '..!^W =53= H H H > rd 1 ?3 H cd 4-1 H <H.H =2 H M rd H rd fi -H PQ Tİ.H N. d) CN >ı U`) m en Eh T! il) > «d o m :3 U M fi <m ^ Q ^ 0> M -H T5 fi fi fi rd -M H Kİ -H > CL) H W m 4-1 -i > T!. a 4-) E fd T! (d CD T! CD W ^ ra rd 4-1 fi.H 4-1 Cü. O 0) o rd C rO co WOW H w rd CO > < fi (D -o fi -H M (D W o- ?j. ;ü*£B