Documentation and interpretation of modern housing stock in Karşıyaka - İzmir 1948-1965

Abstract

Gündelik kullanıma ilişkin bileşenlerinin birçoğunu hala koruyan Cumhuriyet sonrası döneme ait konutlar, Türk mimarlık, iç mimarlık ve endüstriyel tasarım tarihi açısından oldukça önemli bir bilgi kaynağıdır. Genellikle az katlı olan bu modern konutların tasarımları, yapı elemanları ve yapımında kullanılan malzemeler göz önüne alındığında, bu yapıların nitelikli bir tasarım anlayışının sonuç ürünü olduğu anlaşılmaktadır. Türkiye'de 2012 yılında yürürlüğe giren Kentsel Dönüşüm Yasası ile birlikte, parsel esaslı konut dönüşümünde önemli bir artış olmuştur. Cumhuriyet sonrası döneme ait konut yapılarının özellikleri ve kira değerleri göz önüne alındığında bu dönüşüm cazip ve karlı bir yatırım olarak düşünülmektedir. Bu dönüşüm sürecinin mimarlık, iç mimarlık ve endüstriyel tasarım tarihi açısından olumsuz etkileri bulunmaktadır. Ekonomik ömürlerini tamamlamış olsalar da belli başlı nitelikli yapıları saptamak, belgelemek ve yorumlamak bu istenmeyen sonuçları azaltmak için uygulanan etkili bir yöntem haline gelmiştir.Bu tezin amacı, Karşıyaka bölgesinde 1948 – 1965 yılları arasında üretilmiş olan konut yapıları içerisinden seçilen bazı konut örneklerini belgelemek ve yorumlamaktır. Sosyal ve kültürel hayatımızın önemli bir parçası olan mimarlık ve tasarım tarihinin sürekliliğini sağlamak açısından bu belgeleme çalışması bir gerekliliktir. Bu tez, Türk mimarlık, iç mimarlık ve endüstriyel tasarımına ait bileşenleri belgeleme ve yeniden yorumlama olanaklarını değerlendirerek bu mirasın korunmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir.

Housing units of the Post-Republican Period, which preserve most of their daily use components, are noteworthy sources for the history of Turkish architecture, interior design and industrial design. These modern dwellings contain a variety of production goods, materials and elements. It must be understood that they are also final products of qualified design manners. These buildings are usually low density buildings. Transformation of the housing stock on a plot basis increased in Turkey with the enactment of the Urban Transformation Law in the year of 2012. It can be seen that housing units of the Post-Republican Period are pretty desirable and profitable for urban transformation activities, when it is considered their features and rental values. This transformation process is unsafe that it is damaging the history of architecture, interior and industrial design. In order to minimize its undesirable consequences, it becomes significant to ascertain, document and interpret certain buildings, although they may have completed their economic lives. This thesis aims to document and interpret a sample of such housing in Karşıyaka between the years 1948 and 1965. This is necessary in order to maintain a continuous history of architecture and design which is a significant ingredient of our cultural and social life. This thesis evaluates possibilities of a documenting and interpreting components of Turkish architecture, interior and industrial design in order to save their legacy.