Evaluation of clinic waiting areas in terms of interior design: Case of Tire and Cesme state hospitals

Abstract

Hastaneler işlevsel olarak karmaşık yapılar olmalarının yanı sıra hastane kullanıcıları da -hasta, hasta yakınları, personel- farklı nedenlerden dolayı stresli bir ruh hali içerisindedir. Yoğun kalabalık nedeniyle de hasta ve hasta yakınları uzun süre bekleme alanlarında kalabilmektedir. Bu bekleyiş sırasında içinde bulundukları fiziksel ortamın kendilerine ayrıca bir stres getirmemesi önemlidir. Yapılan araştırmalar ve gözlemler sonucunda, insan ihtiyaçlarına tam uygunluğun söz konusu olduğu mekânlarda bu stres ve gerginliğin olumlu yönde azaldığı saptanmıştır. Bu noktada iç mekân kalitesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada hastanelerin poliklinik bekleme alanlarının iç mekân kalitesi kullanıcıların beklentileri ile değerlendirilip, insan odaklı tasarım yaklaşımı üzerinde durulmuş ve iç mekânın kullanıcılar üzerindeki fiziksel ve psikolojik etkileri araştırılmıştır. Bu araştırmada çalışma alanı olarak 2010 yılı sonrası yapılmış iki adet devlet hastanesi seçilmiştir. Seçilen hastaneler yaklaşık aynı kapasiteye sahip, benzer özellikleri olan ve genel hastane kategorisinde yer alan devlet hastaneleridir. Bu hastaneler arasındaki en belirgin fark poliklinik bekleme alanlarının plan içerisindeki konumlanması ve işleyişidir. Tire Devlet Hastanesinde bekleme alanı her poliklinik için ayrıştırılmışken Çeşme Devlet Hastanesinde ortak bekleme alanları bulunmaktadır. Bu farklı plan şemasının kullanıcılar üzerindeki etkisini daha detaylı irdeleyebilmek için bu alanlar arasında karşılaştırma yapılmıştır. Karşılaştırmada kullanım sonrası değerlendirme yöntemi uygulanmıştır ve anket yoluyla veri toplamanın yanı sıra literatür taraması ve gözlem yapılmıştır.Bu iki örnek hastanenin poliklinik bekleme alanlarının plan şeması karşılaştırmasının yanı sıra, bu alanlardaki malzeme, renk/doku, aydınlatma/görsel konfor, havalandırma, akustik/işitsel konfor, mobilya, stres azaltıcı elemanlar gibi iç mekan elemanları ile yön bulma ve mahremiyet/sınır kavramları incelenmiştir. Plan şemasının farklılaşması sonucu akustik konfor, mahremiyet, doğal aydınlatma ve havalandırma hususlarında iki hastane arasında birtakım farklılıklar ortaya çıktığı tespit edilmiştir.İlk aşamada literatür taraması yapılmış ve ilgili konular araştırılmıştır. Ardından gözlem, fotoğraf çekimi ve ön saptamalar için hastane ziyaretleri gerçekleştirilmiş, temel sorunları saptamak amacıyla bekleme alanındaki kullanıcılara anket uygulanmıştır. Anket soruları yoluyla kullanıcıların fiziksel ve psikolojik gereksinimleri ile estetik beğenileri, güvenlik, mahremiyet, ergonomi, hijyen başlıkları altında sorgulanmıştır. Çıkan sonuçlara göre mekânın kullanıcılar üzerindeki etkileri tespit edilmiştir. Bu araştırmalar ışığında tezin temel amacı, Türkiye' deki devlet hastanelerine ait poliklinik bekleme alanlarında, iç mekân kalitesini ve dolayısıyla mekâna bağlı memnuniyeti yükseltmek üzere; mevcut durumu aktarmak ve bir tasarım önerisi oluşturarak bu konudaki farkındalığı arttırmaktır. Araştırmanın sonucunda bekleme alanları için uygun plan şeması seçimi, iç mekân kalitesinin iyileşmesi ve mekâna bağlı memnuniyetin yükseltilmesi amacıyla öneriler sunulmuştur. Anahtar sözcükler: Hastaneler, poliklinik bekleme alanları, insan odaklı tasarım, iç mekân kalitesi.

As hospitals are functionally complex structures, hospital users - patient, relatives, staff - are in a stressful mood for different reasons. Because of the crowd, patients and their relatives can stay in waiting areas for a long time. It is important that the physical environment they are in during this expectation does not give them any additional stress. As a result of the researches and observations made, it has been found that this stress and tension have declined positively in places where full conformity to human needs is mentioned. At this point, the prominence of interior quality emerges. This thesis evaluates the quality of clinic waiting areas and their user expectations. It concentrates on their human-based designs and their physical and psychological impact on users. Two equivalent state hospitals were selected as the study area since 2010, selected hospitals are state hospitals with similar capacities, similar characteristics and in the general hospital category. The most significant difference between these hospitals is the positioning and functioning of the outpatient waiting areas in the plan. While the waiting area in Tire State Hospital is divided for each outpatient clinic, there are common waiting areas at Çeşme State Hospital. Comparisons between these areas have been made in order to examine in more detail the effect of this different scheme on users. As a comparative method, post-use evaluation method was applied and literature survey and observation were done in addition to data collection by questionnaire.In addition to comparing the plan layout of the two outpatient clinic outpatient clinics, the concepts of orientation and confidentiality/limitations with interior components such as materials, color/texture, lighting/visual comfort, ventilation, acoustic/visual comfort, furniture, it was investigated. It has been found that there are some differences between the two hospitals in terms of acoustic comfort, privacy, natural lighting and ventilation resulting from the differentiation of the scheme. At the first stage, the literature was searched and related subjects were investigated. Then visits to the hospitals were made for observation, photographs and preliminary surveys and a questionnaire was applied to the users in the waiting area to identify the main problems. Through questionnaires, the physical and psychological needs of users and aesthetic pleasures were questioned under the headings of security, privacy, ergonomics and hygiene. According to the results, the effects of the space on the users have been determined. The main objective of this study is therefore related to the augmentation of space satisfaction in waiting halls of state hospital clinics. It is hoped that the design suggestions formulated will help increase awareness of those concerned with the design of such interior spaces. At the end of the research, suggestions were made to select appropriate plan schemes for the waiting areas, to improve the indoor quality and to increase the satisfaction with the space.Key words: Hospitals, clinic waiting halls, human-oriented design, quality of interior space.