The Analysis and design of urban near-home environments according to psycho-social needs and behavior of human beings

Abstract

ÖZET KENTSEL KONUT YAKIN ÇEVRELERİNİN İNSANLARIN SOSYO-PSİKOLOJİK GEREKSİNİMLERİ VE MEKANSAL DAVRANIŞLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ VE TASARIMI Burçak Serpil İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü Yüksek Lisans Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Dr. Zuhal Ulusoy Eylül 1996 Bu çalışmada, kentsel konut yakın çevrelerinin tasarımı, insanların temel sosyo- psikolojik gereksinimleri ile mekansal davranışları açısından incelenmiştir. Çevre, konut yakın çevresi, insanın temel gereksinimleri, sosyo-psikolojik gereksinimler, insan-çevre etkileşimi ve mekansal davranışlar gibi kavramlara genel bir bakışın ardından, insanın temel sosyo-psikolojik gereksinimleri güvenlik, kimlik, sosyal ilişki ve mahremiyet olarak sınıflandırılmıştır. Bu gereksinimler dikkate alınarak kentsel konut yakın çevrelerinin tasarım özellikleri tartışılmıştır. Yukarıda belirtilen çerçevede alansallık, kişiselleştirme, kalabalıklık gibi davranışsal kavramlar da ele alınmıştır. Bunun yanısıra, Ankara'da birbirinden farklı konut yakın çevresi tasarım özellikleri olan iki orta yoğunluktaki apartmanda araştırma yapılmıştır. Araştırmada, kendi içinde de farklılık gösteren bu çevrelerin tasarım özelliklerinin, kullanıcılarının sosyo-psikolojik gereksinimleri üzerindeki etkisi karşılaştırılmış ve incelenmiştir. Analizler sonucunda tasarım önerileri geliştirilmiştir. Anahtar Sözcükler: İnsan-çevre ilişkisi, konut yakın çevresi tasarımı, güvenlik, kimlik, sosyal ilişki, mahremiyet. iv

ABSTRACT THE ANALYSIS AND DESIGN OF URBAN NEAR-HOME ENVIRONMENTS ACCORDING TO PSYCHO-SOCIAL NEEDS AND BEHAVIOR OF HUMAN BEINGS Burçak Serpil M.F.A. in Interior Architecture and Environmental Design Supervisor: Assist. Prof. Dr. Zuhal Ulusoy September, 1996 In this study, the design of urban near-home environments are examined considering the social and psychological needs of human beings as well as human spatial behavior. After an introduction to the concepts such as environment, near-home environments, human-environment interaction, human basic needs, and human spatial behavior; the basic psycho-social needs of human beings are classified as safety, identity, social contact and privacy. These needs are analysed in relation to the design of urban near-home environments. Within this framework, behavioral concepts like territoriality, personalisation, crowding are also considered. Furthermore, a research is conducted in Ankara, in two middle-density apartments with near-home environment of different design features. This research explores and compares the influences of these environments-- which differ within themselves in terms of design characteristics-on the satisfaction of residents' psycho-social needs. Design suggestions are proposed at the end of the analysis of the findings of the research. Keywords: Environment- behavior relation, design of near-home environments, safety, identity, social contact, privacy.