İlköğretim çağı çocuklarında kelime dağarcığı gelişimi

Abstract

LKÖĞRET M ÇAĞI ÇOCUKLARINDA KEL ME DAĞARCIĞI GEL Ş MNigar PEK(Yüksek Lisans Tezi)Araştırmanın genel amacı, ilköğretim öğrencilerin kelime dağarcığı gelişiminesosyoekonomik düzey, cinsiyet ve sınıf düzeyinin etkisini incelemektir.Araştırmanın evrenini, 2004-2005 eğitim öğretim yılında Bursa ili sınırlarıiçerisinde bulunan resmi ilköğretim okulu birinci, üçüncü ve beşinci sınıflarına devameden öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Bursa li sınırlarıiçerisinde 7 resmi ilköğretim okulunun birinci, üçüncü ve beşinci sınıflarından 120 kızve 120 erkek öğrenci olmak üzere toplam 240 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracıolarak öğrencilerin kelime dağarcığı gelişimini ölçmek için, asıl formu ngilizce(Peabody Picture-Vocabulary Test) olan, Dunn tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye Katzve arkadaşları tarafından uyarlanan (Öner 1997) Peabody Resim-Kelime Testikullanılmıştır.Verilerin çözümlenmesi bağımsız örneklemler için t testi ve Varyans Analizi ileyapılmış olup, anlamlı farkların kaynağını bulmak için Tukey HSD Testi uygulanmıştır.statiksel karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi .01 olarak alınmıştır. Bulgular tablolarhalinde özetlenmiştir.Araştırma sonucunda; elde edilen bulgulara göre üst sosyoekonomik düzeydekiöğrencilerin kelime dağarcığı gelişimlerinin alt sosyoekonomik düzeydeki öğrencileregöre daha iyi olduğu saptanmıştır. Kız öğrencilerin kelime dağarcığı gelişimleri ileerkek öğrencilerin kelime dağarcığı gelişimleri arasında anlamlı bir fark olmadığıbelirlenmiştir. Sınıf düzeyi arttıkça öğrencilerin kelime dağarcıkları gelişimlerinin dearttığı gözlenmiştir.Araştırma bulguları; sosyoekonomik düzey ile öğrencilerin kelime dağarcığıgelişimleri arasında anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir.Bu sonuçlar doğrultusunda; alt sosyoekonomik düzeydeki aileler çocuklarınazengin uyaranlarla dolu bir eğitim ortamı sunamadıkları için Milli Eğitim Bakanlığı,Belediyeler, Üniversiteler, Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu,Sağlık Bakanlığı, Ana-Çocuk Sağlığı Merkezleri, TRT ve sivil toplum örgütleritarafından önlemler alınmalı, programlar hazırlanmalı ve sunulmalıdır. Okuldaöğretmenler sınıf içi etkinliklerle kelime dağarcığını geliştirici etkinlikler hazırlamalı veaileleri bu konunun önemi konusunda bilgilendirmelidir.

PRIMARY SCHOOL STUDENTS? VOCABULARY DEVELOPMENTNigar PEK(Master Thesis)The main target of this research is to analyse the effects of socioeconomic levels,gender differences and class levels on primary school students vocabulary developmet.The universe of this research is composed of the first, third and fifth classesprimary school students attending to public school inside the borders of Bursa city,within the 200-2005 education year. Sampling of the research is composed of a total240, 120 female and 120 male students from 7 public shcools within the borders ofBursa city. In order to measure the vocabulary development of the students, PeabodyPicture-Vocabulary Test, developed by Dunn and adopted to Turkish by Katz andcolleagues (Öner 1997), is used.Data analysis is carried out through ?t test? and ?Variant Analysis? forindependent samples and ?Tukey HSD Test? is applied to find out the source ofmeaningful differences. In statistical comparions meaningfulness level is taken as .01.Findings ara summerized in tables.As a result of this research, it is concluded that the vocabulary development ofthe students from lower socioeconomic level is better than the students from uppersocioeconomic level. It is further clean up that there is not a meaningful difference ofthe female and male students vocabulary development. Also, the vocabularydevelopment depending on the class level increasing.The results of this research points the meaningful relationship betweensocioeconomic levels and vocabulary development.According to the findings of this research, the parents from lower socioeconomiclevel can not serve up their children a rich enviroment for vocabulary development.Consequently, the Ministry of Education, civil governments, universities, Society forthe Protection of Children, Ministry of Health, TRT, civil organizations should takeprecautions, prepare programs and serve them. The teachers should prepare activitiesfor the vocabulary development of children and instruct parents about the importance ofthis subject.