Küreselleşme sürecinde kentlerde mekansal, sosyal ve kültürel değişim: Bursa örneği

Abstract

21. yüzyılda küreselleşme; ekonomiden, siyasetten, kültürel yaşama kadar toplumsalyapının tüm düzlemlerinde meydana gelen değişimleri ifade etmek için kullanılan birkavram haline gelmiştir.Küreselleşme sürecinin etkilerinin en yoğun gözlemlendiği mekanlar, kentlerdir.Küreselleşme sürecinde kentlerde farklı toplumsal grupların yaşam alanları,birbirlerinden kesin çizgilerle ayrılmaya başlamıştır. Bu durumun iki temel sebebibulunmaktadır: kentlere yönelen yoğun insan akışına paralel olarak üst ? orta gelirgruplarının kent merkezinin olumsuz yaşam koşullarından uzak bir yaşam alanıarayışları ve kentsel mekanın tüketim toplumunun ideolojik yapısına uygun olarakbiçimlenmesidir. Küreselleşme sürecinde kent mekanın şekillenmesini etkileyen diğerunsur, kentin tüketim mekanı olarak algılanmasıyla birlikte kentsel makro formdatüketim mekanlarının sayısının artmasıdır. Küreselleşme sürecinde kentlerde, sosyal vekültürel dönüşüme de rastlanılmaktadır. Kentlerdeki sosyal ve kültürel dönüşüm,tüketim toplumu anlayışı çerçevesinde şekillenmiştir. Tüketim toplumu anlayışınınyansımaları; kişilerin birbirleriyle ve kentle ilişkilerinde, kent kültürünün yenidenyapılanmasında, vb. kentsel yaşamın tüm düzlemlerinde gözlemlenebilmektedir.Küreselleşme süreci, Bursa kentinin mekansal, sosyal ve kültürel yapısını daetkilemiştir. Küreselleşme sürecinde, Bursa'da, meydana gelen mekansal değişiminizlenebileceği iki temel oluşum söz konusudur: yerleşim bölgelerinde ortaya çıkan yenioluşumlar ve tüketim mekanlarındaki yapılanmalar. Bursa'da kent nüfusunun göçlerebağlı olarak hızla artması sonucunda; farklı gelir gruplarının yaşam alanlarıbirbirlerinden ayrılmaya başlamıştır. Böylece Bursa'da farklı toplumsal gruplar arasındamekansal ayrımlaşma belirginlik kazanmıştır. Tüketim toplumu anlayışının yansımalarıneticesinde kentsel mekanda sayısı hızla artan alışveriş merkezlerine bağlı olarak,Bursa'nın geleneksel tüketim mekanı olan Kapalıçarşı ve Hanlar Bölgesi cazibesiniyitirmiştir. Tüketim toplumu anlayışının yansımaları, hem Bursa'nın kentsel makroformunun şekillenmesini etkilemiştir hem de kentsel yaşamda geçmiş dönemlerdenfarklı bir sosyal ve kültürel yapılanmayı ortaya çıkarmıştır.

In the 21st century, globalization has become a concept used to express changes seenin all aspects of social structure like from economy to politics, and cultural life.The places where the effects of globalization process are most intensely seen arecities. In the globalization process, living spaces of different social groups have startedto separate from each other by distinctive lines in the cities. There are two main reasonsfor this: people with upper-middle income levels who reside in cities look for a livingspace away from the negative conditions of the centrum and the urban space is formedsuitable for the ideological structure of consumption society. Another element thateffects the shaping of urban space in globalization process is that the increase ofconsumption places in urban macroform with the changing concept of seeing the city asa consumption place. In the globalization process social and cultural transformation inthe cities are also encountered. The social and cultural transformation in the citiesshapes around the consumption society understanding. The reflections of theconsumption society can be observed in; the relationships of people among themselvesand with the cities, reconstruction of city culture, etc. in all aspects of urban life.Globalization process also has effected spatial, social and cultural structure of Bursacity. In the globalization process, there are two basic formations where spatial change inBursa can be seen: new formations in the residential areas and consumption places. InBursa, as city population increases rapidly as a result of migrations; living spaces ofdifferent income levels have started to become separated. As a result, the spatialsegregation between different social groups has become distinct in Bursa. As shoppingmalls in the city increase as a reflection of consumption society understanding,traditional consumption areas of Bursa like Kapalıçarşı and Hanlar Region have lostinterest. The reflections of consumption society understanding have both effected theshaping of Bursa?s urban macroform and exposed a social and cultural formationdifferent from the past periods in urban life.