Karpaz Yarımadası`nın (KKTC) arazi kullanımı

Abstract

Kıbrıs Adası'nda ana kütleden kuzeydoğuya doğru bir işaret parmağı gibi uzanan Karpaz Yarımada'sı KKTC'nde yer almaktadır. Yarımada, Mesarya Ovası'nın kuzeydoğu kenarından başlayarak doğu ve kuzeydoğuya doğru genel olarak daralarak uzanan ve Zafer Burnu'nda sonlanan alandır. Yarımada'nın sınırları çizilirken doğal sınırların yanında idari sınırlara da dikkat edilmiş, bu doğrultuda alanın batı sınırı ile İskele ilçesinin sınırları örtüştürülmüştür. Çalışmada arazinin doğal ve beşeri potansiyeli ortaya konulduktan sonra, bu özeliklerinin arazi kullanımına etkileri belirlenmiş, mevcut arazi kullanım özellikleri saptanmış ve ortaya çıkan sorunlara çözüm önerileri getirilmiştir. Yarımada içerisindeki önemli dağlık saha Girne Sıradağları'nın devamı olan kuzeybatıdaki Kantara Dağları'dır. Kantara Dağları'ndan sonra, doğuya doğru, plato alanı ve onun üzerinde yer alan tepelik alanlar bulunmaktadır. Söz konusu sahalarda orman alanları yer almaktadır. Orman alanı bakımından zengin olan çalışma alanında makilikler önemli yer kaplamaktadır. Yarımada'nın güneybatısında İskele kasabasına kadar olan alanda Mesarya Ovası'nın uzantısı yer almaktadır. Geniş ovalık alanlar daha çok Yarımada'nın güneybatısında ve güneyinde bulunmaktadır. Kuzeydeki kıyı ovaları ise yer yer genişlemekle beraber daha dardır. Ovalık alanların geniş alan kaplaması Yarımada'daki arazilerin yaklaşık yarısının tarım alanlarından meydana gelmesine neden olmuştur. Yüksek tarım potansiyelinin yanı sıra Yarımada çeşitli turizm faaliyetleri açısından da uygun doğal ve kültürel özelliklere sahiptir. Özellikle son dönemlerde artan agro ve eko turizm faaliyetleri ilçe insanı için önemli bir geçim kaynağı durumuna gelmiştir. Ancak artan turizm faaliyetleri bazı sahalarda arazinin yetenek sınıflarına uygun bir şekilde kullanılmamasına ve planlamada bir takım sorunlara yol açmıştır. Bu nedenle Yarımada'nın ekonomisinde iki önemli ana sektör olan tarım ve turizm faaliyetlerinin birbiriyle ilişkili bir biçimde planlanıp yürütülmesi gerekmektedir.

To the Northeast of Cyprus Island lies the Karpaz Peninsula along the borders of the TRNC, in the shape of index finger. The peninsula narrows to eastward to the northeast from the Mesarya Plain and ends at Zafer Cape. Official boundaries were taken into account as well as natural borders during the mapping process of the peninsula and within this framework; western borders and district boundaries of Iskele were overlapped. The study first revealed the natural and human potential of the land and then the effects on the land use. Later, the current land use was explored and recommendations on the arising problems were made. The significant mountainous area of the peninsula is the Kantara Mountains in the northwest, a continuation of the Kyrenia Mountain Range. Eastward from the Kantara Mountains, the plateau and the hills above are located. In those areas, forestlands are traced. In the study field, rich in forests, macquis groves have a large portion. In the southwest of the peninsula to the border of Iskele County, natural extension of the Mesarya Plain is situated. Wide bottom lands are largely seen in southwestern and southern parts of the peninsula. Coastal plains in the north are locally extended yet get narrower. The considerable portion of the bottom lands has caused almost half of the lands in the peninsula to become agricultural. The peninsula has apt natural and cultural characteristics for various tourism activities as well as high agricultural potential. Particularly the recently increasing agro-eco tourism activities have become a significant source of income for the local people. However, the increasing tourism activities have entailed certain problems in planning and inefficient use of lands in some areas according to land use classification. As a result, it is essential to plan and implement agricultural and touristic activities, the two main industries of the peninsula economy, in an associated fashion.