Bursa yöresinde yumurta tavuklarında görülen goutte (damla) hastalığında şekillenen patolojik bozuklukların organlara dağılışı ile idrar taşları oluşumu arasındaki ilişkiler

Abstract

ÖZET Gut lezyonlarının böbrek, kalp, karaciğer, dalak ve ak ciğerlere dağılımı, histolojik yapıları ve şekillenen urolit hiasis ile bu hastalık arasındaki ilişkiler incelendi. Bu amaç la, Bursa yöresinde çeşitli ırk ve yaşlardaki yumurta tavukla rında görülen gut hastalığı olaylarından elde edilen 154 tavuk üzerinde çalışıldı. Bunlardan 134 tavukta tipik gut hastalığı ve 20 piliçte de Gumboro tesbit edildi. Gut hastalığında mortalite ortalaması % 5.6 olup, bu aran yumurtlama döneminin başlangıç ve sonlarına doğru artmış ve özellikle Studler ile Hy-Line ırklarında yüksek bulunmuştur. Hastalarda klinik olarak tüylerin kabarması, düşkünlük, uyuklama, dermansızlık, çökme, zayıflama ve dehidrasyon semp tomları dışında tipik bir bulguya rastlanmadı. Otopside, seröz zarlar üzerinde ve iç organlarda kireç beyazı renkte ürik asit çöküntüleri görüldü. Hlstapatolo jik yoklamada, bu ürik asit çöküntüleri etrafında heterophyl leucocyt ve mononuclear hücrelerden yapılmış ürat granülomları saptandı. Bu granülom larda yabancı cisim dev hücrelerine sadece böbreklerde ras landı. İncelenen olaylarda ürat presipltatları böbrekler ve iç organları örten seröz zarlar üzerinde % 100, kalpte % 79.8, karaciğerde % 73.1, akciğerlerde % 71.6, dalakta % 63. k ve ek lemlerde % 58.2 oranında şekillenmişti. Plazma ürik asit miktarları normal tavuktaki 7.46-10.34 mg/100 mi seviyesine karşın, hastalarda 23.25-75.89 mg/100 mi gibi yüksek seviyelere ulaşmıştı. Olguların tümünde üreterler- de değişik sayı ve büyüklükte urolith'lere rastlandı. Üreterin çapına göre büyüklüğü değişen bu taşlar kirli beyaz -renkte, silindir şeklinde, üzeri pürüzlü ve gevrek kıvamda olup genelde Halsiyum-Amonyum ürat yapısında idiler. Bu sonuçlar, gut hastalığının çeşitli yaşlardaki ta vuklarda bakım ve beslenme hatalarına bağlı alarak şekillenen urolithiasis' e ilgili olduğunu ve kan sirkülasyonunun yavaş olduğu organlarda daha fazla oranlarda ürik asitin kristal leşip, çökmesi sonu şekillendiğini açıklamaktadır. -2-