Bursa il merkezine yakın çevre yumurtacı ve broyler işletmelerinde farklı genotiplerin üretim parametreleri ve ekonomik verimlilik

Abstract

ÖZET Bu çalışma Bursa ili ve yakın çevresi yumurta ve broyler üretim işletmelerinde genotiplerin teknik ve ekonomik verimliliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada işletmelerin ortalama büyüklükleri; Isa Brown, Hisex Brown, Shaver Brown, Lohman LSL ve Babcock BV 300 genotiplerinin yetiştirildiği 14 yumurtacı işletmede 10 679, Avian farm, Hybro, Ross ve Cobb 500 genotiplerinin yetiştirildiği 15 broyler işletmesinde 10 568 bulunmuştur. Kahverengi ve beyaz yumurtacı işletme grupları genelinde; % 5 verime ulaşım yaşları sırasıyla; 144.3 ve 144.6 gün, % 50 verime ulaşım yaşları sırasıyla 158.2 ve 155.0 gün; 72 haftalık yaşa kadar; tavük-kümes yumurta verimleri sırasıyla; % 73.20 ve 72.56; tavuk başına tavuk-gün sayısal yumurta verimleri yine sırasıyla; 279.8 ve 276.6 adet hesaplanmıştır. Genotip gruplarında incelenen yumurta verim ortalamaları arası farklar önemli bulunmuştur (P < 0.01). Kahverengi ve beyaz yumurtacı genotiplerde 20 haftalık yaşa kadar piliç başına yem tüketimleri sırasıyla; 8.59 ve 8.17 kg bulunmuştur. Bunların 21-72 haftalık yumurtlama döneminde;Tavuk başına tavuk-kümes yem tüketimleri 42.52 ve 40.81 kg; günde tavuk başına tavuk-gün yem tüketimleri 124.5 ve 120.3 gram; kilogram yumurta üretimi için tüketilen yem miktarları 2.56 ve 2.57 kg bulunmuştur. Bu gruplar genelinde ölüm oranları, büyütme döneminde sırasıyla; % 2.90 ve 4.08, yumurtlama döneminde % 11.67 ve 12.65 hesaplanmıştır. Genotip gruplarının tavuk başına günde ve yılda yem tüketim ortalamaları arası farklar istatistik düzeyde önemsiz, kilogram yumurta üretimi için yem tüketim ortalamaları ve ölüm oranlan arası farklar ise önemli bulunmuştur (P < 0.05). Broyler üretim işletmelerinde; yılda üretim-dönem sayısı 5.6; ortalama kesim yaşı 44.7 gün; kesimde ulaşılan canlı ağırlık ortalaması 1 808 gram; piliç başına ortalama yem tüketimi 3.73 kg; yemden yararlanma 2.07 hesaplanmıştır. Sürüde ortalama ölüm % 8.86 ve büyüme verimlilikindeksi 180.28 bulunmuştur. Genotiplerde dönemlere göre canlı ağırlıklar! arası (P<0.01) ve ölüm oranlan arası farklar önemli bulunmuştur (P < 0.05). Ekonomik verimliliği belirlemede büyük ağırlığı olan yemin toplam giderlerdeki payı kahverengi ve beyaz yumurtacı işletmeler genelinde sırasıyla; % 68.83 ve 65.47 bulunmuştur. Bu işletme gruplarında fayda/masraf oranları yine sırasıyla; 1.20 ve 1.22 hesaplanmıştır. Broyler işletmelerinde de yem en büyük gider payını oluşturmuştur. Sözleşmeli ve sözleşmesiz üretim yapan işletmeler genelinde fayda/masraf oranları sırasıyla; 1.24 ve 1.16 bulunmuştur. Ahahtat kelimeler : Genotip, işletmeler, yumurtacı, broyler, ekonomi.

SUMMARY The Production Parameters and Economic Efficiencies of Different Genotype Layer and Broilers Reared by Enterprises Located in Bursa Province and Near District This study was made to determine the technical and economic efficiencies of layer and broiler genotypes at commercial poultry enterprises of Bursa province and near district. In this study, the average capacity of 14 layer enterprises was found 10 679 pullets which were groupped as tsa Brown, ttisex Brown, Shaver Brown, Lohman LSL and Babcock BV 300 layer genotypes. The same figure was 10 568 broilers for 15 enterprises which were groupped as, Avian Farm, tiybto, Ross and Cobb 500 genotypes. The average production ages of brown and white egg layer genotypes were found; 144.3 and 144.6 days for 5 percent egg productions; 158.2 and 155.0 days for 50 percent egg productions, respectively. The average egg production of above groups were found 73.20 and 72.56 per cents for hen housed layers. The additive egg numbers produced up to 72 weeks of ages by layer groups per hen were found 279.8 and 276.6 for hen-day, respectively. These differences were found significant (P < 0.01). The average feed consumption per hen of brown and white layer genotypes were found 8.59 and 8.17 kg for growing periods, 42.52 and 40.81 kg for laying period, hen housed. The daily feed consumptions per hen of groups were found 124.5 and 120.3 gram for hen day respectively. The observed differences in groups were not statistically significant. The feed consumed per kg eggs in groups, between 21 and 72 weeks of ages, were 2.56 and 2.57 kg, respectively. The differences of genotype groups average were found significant (P < 0.05)The average percentage of mortalities in groups were found 2.90 and 4.08 for growing periods and 11.67 and 12.65 for laying periods, respectively. The differences between above averages were found significant (P<0.05). The average number of production cycles in broiler enterprises per year was found 5.6. The averages per bird calculated were 3.73 kg total feed consuption in 44.7 days of age for 1 808 gram live weight gain with 2.07 feed conversion ratio. The average percentage of mortality was 8.86 with 180.28 index of growing efficiency in all enterprises studied. The differences of live weights (P<0.01) and mortality averages in cycles were found significant (P<0.05). The average figures for economic efficiency of production in this study were 68.83 and 65.47 per cent for feed costs in total inputs with output-input ratios of 1.20 and 1.22 for brown and white egg producing genotypes, respectively. The cost of feed in total inputs of broiler production was also heighest, with 1.24 and 1.16 output-input ratios in contracted and private enterprices. Key words : Genotype, enterprises, layer, broiler, economy.