Dişi ve erkek sığırlarda mevsimsel bazı plazma ve şekilli element değerleri üzerinde bir araştırma

Abstract

ÖZET Dişi ve Erkek Sığırlarda Mevsimsel Bazı Plazma ve Şekilli Element Değerleri Üzerinde Bir Araştırma Bu çalışmada Holstein ırkı tosun ve düvelerin (6 -12 aylık) yaz ve kış dönemlerinde incelenen kan örneklerinin mevsim ve cinsiyete ilişkin farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde yetiştirilen sığırlar iki gruba (8 tosun, 8 düve) ayrılmış, yaz (Temmuz, Ağustos, Eylül) ve kış (Ocak, Şubat, Mart) mevsimlerinde ayda iki kez alınan kan örnekleri glutatyon(GSH), hemoglobin(Hb), hematokrit(PCV), ortalama alyuvar hacmi(OAH), ortalama alyuvar hemoglobini(OAHb), ortalama alyuvar hemoglobin yoğunluğu (OAHbY), alyuvar sodyum(ENa) ve alyuvar potasyumu (EK) yönlerinden incelenmiştir. Tosunlarda yaz ve kış mevsimlerinde sırasıyla GSH 75.68-69.48 mg/dl alyuvar, Hb 11.29-11.96 g/dl, PCV % 32.95- 34.99, OAH 37.31-41.95 m3, OAHbY 12.79-14.35 pg, OAHbY % 34.30- 34.17, ENa 106.87-85.98 mEq/l, EK 19.52-22.41 mEq/l olarak bulundu. Düvelerde ise yaz ve kış mevsimlerinde sırasıyla GSH 80.76- 76.56 mg/dl alyuvar, Hb 9.65-11.0 g/dl, PCV % 28.60-31.34, OAH 40.98-43.76 /ı3,OAHb 14.18-15.23 pg, OAHbY %34.75-34.77, ENa 99.32-84.13 mEq/l, EK'u ise 20.27- 21.78 mEq/l olarak tespit edildi. Hem tosun hem de düvelerde GSH ve ENa değerleri yazın kışa göre yüksek, Hb, PCV, OAH, OAHb ve EK'u değerleri ise düşük olarak bulunmuştur. Genel Hb, PCV (PO.001) ve ENa (P<0.01) değerleri tosunlarda, GSH ile OAHbY (P<0.001) değerleri ise düvelerde yüksek olarak bulunmuştur. Yazın GSH (PO.01) ve ENa (PO.001) değerleriyle, kışın Hb, PCV ve EK değerlerinin (PO.001) yüksek olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Sığır, glutatyon, hemoblobin, hematokrit, alyuvar Na, K.

SUMMARY A Study On Seasonal Plasma and Formed Element Values in Female and Male Cattle The purpose of this study was to demonstrate the seasonal and sexual differences of Holstein calves and heifer's (6-12 month age) blood samples exercised in winter and summer. Blood samples of animals (8 heifers, 8 calves) raised at the practise and research farm of Uludağ University, Faculty of Veterinary Medicine taken twice a month in summer (July,August,September) and in winter (January, February,March) were analyzed for glutathione(GSH), haemoglobin(Hb), packed cell volume(PCV), mean corpuscular volume(MCV), mean corpuscular haemoglobin(MCH), mean corpuscular haemoglobin concentration (MCHC), erythrocyte sodium(ENa) and erythrocyte potassium(EK). Summer and winter values of calves for GSH 75.68-69.48 mg/dl erythrocyte, Hb 11.29-11.96 g/dl, PCV 32.95-34.99 %, MCV 37.31- 41.95 i3, MCH 12.79-14.35 pg, MCHC 34.30-34.17 %, ENa 106.87-85.98 mEq/1 and EK 19.52-22.41 mEq/1 were obtained respectively. Therefore, summer and winter values of heifers for GSH 80.76-76.56 g/dl erythrocyte, Hb 9.65-11.0 g/dl, PCV 28.60-31.34 %, MCV 40.98-43.76 ]X3, MCH 14.18- 15.23 pg, MCHC 34.75-34.77 %, ENa 99.32-84.13 mEq/1 and EK 20.27-21.78 mEq/1 were calculated respectively. In both heifers and calves, summer values of GSH and ENa were higher, while Hb, PCV, MCV, MCH and EK were lower than that of winter values. Total Hb, PCV (P<0.001) and ENa (PO.01) values of calves and GSH and MCHC(P<0.001) values of heifers were found to be significantly high. GSH (P<0.01) and ENa (P<0.001) values of summer and Hb, PCV and EK values (PO.001) of winter were estimated to be significantly high. Key words: Cattle, glutathione, haemoglobin, hematocrit,erythrocyte Na, K.