Çocuk ruh sağlığı hakkında eğitim almak isteyen ebeveynler ile çocuk psikiyatrisi polikliniğine başvuran çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinin tutumlarının karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Aile çocuğun ruh sağlığını belirleyen en önemli toplumsal kurumdur. Ana- baba-çocuk ilişkileri son elli yıldan beri davranış bilimlerini oluşturan disiplinlerin ilgilendiği bir araştırma alanı olmuştur.Bu çalışmada, çocuk ruh sağlığı hakkında eğitim almak isteyen ebeveynler ile çocuk psikiyatrisi polikliniğine ruhsal hastalığından dolayı başvuran çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinin çocuk yetiştirme tutumları karşılaştırılmıştır.Çalışmanın ömeklemi Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı ve Bursa İl Sağlık Müdürlüğü Ruhsağlığı Daire Başkanlığı'nın ortak çalışması sonucu, iki ayrı grupta onar hafta boyunca uygulanan Ana-Baba Okulu çalışmasına katılan ebeveynlerin ilk gün değerlendirmeleridir. Kontrol grubunu ise Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı Polikliniği'ne başvuran çocuk ve ergen hastaların anne ve babaları oluşturmaktadır. Ana-Baba Okulu grubu 214, poliklinik grubu 226, toplam ömeklem ise 440'tır. Ölçek olarak Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum ölçeği (PARI: Parental Attitude Researc Instrument. Schaefer ve Bell tarafından 1958'de geliştirilmiştir. Türkiye'ye uyarlanması, 1978 yılında Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde LeComte ve LeComte tarafından yapılmıştır.) ve Anket Formu kullanılmıştır. İki grup; ana-baba tutumları, cinsiyet, eğitim değişkenleri açısından incelenmiştir. Elde edilen bulgularagöre Ana-Baba Okulu'na gelen ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumları, çocuklarının ruhsal sorunları nedeni ile polikliniğimize başvuran ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarından daha nitelikli görünmektedir.Ana-Baba Okulu'ndaki ebeveynler daha az koruyucu (Fark P<0001); daha demokratik (Fark P<.001); daha az otoriter (Fark P<0001) ve daha az aile içi çatışma tutumları (Fark P<001) sergilemişlerdir. Annenin ev kadınlığını reddetmesi faktörü açısından ise iki grup arasında anlamlı bir fark yoktur (P>.05). Ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumu ile cinsiyeti arasındaki ilişki yalnızca aile içi çatışmada ortaya çıkmıştır (P<05). Çocuğun cinsiyeti ile ebeveynin çocuk yetiştirme tutumu arasında bir ilişki olmadığı belirlenmiştir (P>.05). Ebeveynlerin eğitim düzeyleri arttıkça çocuk yetiştirme tutumlarının niteliği de artmaktadır.Araştırmanın sonuçları literatürdeki benzer diğer çalışmalara paraleldir ve sonuçlar beklendiktir.Araştırmanın örnekleminin geniş olmasından dolayı, sonuçların güvenirliğini arttıracağı söylenebilir.Araştırmanın, içinde hem geleneksel kültürü, hem kent ve hem de göçmen kültürünü barındıran bir şehir olan Bursa'da yapılması bir farklılık olarak düşünülebilir.Ana-baba tutumlarını sosyo-kültürel açılardan inceleyecek çalışmaların daha fazla dikkatine sunulur Anahtar Sözcük: Ebeveyn Tutumları, PARI