Yönetim bilgisinin çokuluslu örgütler yoluyla yayılımı: Farklılıkların yönetimi uygulamaları örneği

Abstract

Yönetim bilgisinin yayılımı son yıllarda gerek uluslararası gerekse ulusal yazında ilgi çeken bir araştırma alanı haline gelmiştir. Yönetim bilgisinin kendisi, yayılımı sağlayan aktörler, bunların yayılım sürecindeki etkileri, yönetim bilgisinin (yeniden) kurgulanması gibi konular söz konusu yayılım sürecinin araştırma konularını oluşturmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu tez çalışması da yönetim bilgisinin seyahat ettiği farklı bağlamlarda nasıl ve neden (yeniden) kurgulandığını anlamaya çalışmaktadır. Çalışmada, yönetim bilgisinin yayılım aktörlerinden biri olan çokuluslu örgütlerin merkezlerinden bağlı birimlerine aktardıkları 'Farklılıkların Yönetimi Uygulamaları' incelenmektedir. Bu kapsamda farklı sektörlerden üç çokuluslu örgütün Türkiye birimlerindeki farklılıkların yönetimi uygulamalarına ilişkin insan kaynakları yöneticileri ve üst düzey yöneticilerle yapılan derinlemesine görüşmeler sonuncunda; bu uygulamaların benimsenme nedenleri, uygulamalar kapsamında ele alınan boyutlar ve gerçekleştirilen faaliyetler ile bu faaliyetlerin benimsenme düzeylerine ilişkin bilgiler elde edilmiştir. Araştırma bulguları, farklılıkların yönetimi uygulamalarının örneklemdeki örgütlerde, kavramın özgün olarak ortaya çıktığı ABD bağlamından farklı bir kurguyla yayılım gösterdiğine işaret etmektedir. Bulgulardan anlaşıldığı üzere söz konusu uygulamaların Türkiye bağlamında sınırlı meşruiyete sahip olması, bu durumun temel sebebi olarak görünmektedir. Bu kapsamda araştırmanın bulguları, yönetim uygulamalarının evrenselliğine ilişkin iddiaları desteklememektedir. Başka bir deyişle, bulgular, yönetim bilgisinin ve uygulamalarının içinde kullanıldıkları bağlamla ilişkili olduğu, bu bağlamdan bağımsız uygulanmasının ve araştırılmasının eksik bir anlayışa sebep olacağı düşüncesini destekler yöndedir.

Diffusion of management knowledge has become an attractive research area both in international and national literature in recent years. Issues such as management knowledge, actors and their effect in diffusion process, (re)editing of management knowledge are the main points of this research area. From this standpoint, this study tries to understand why and how management knowledge differentiates in different contexts which it travels. Diversity management practices transferred from multinational companies (MNCs) centers -as diffusion actors- to their subsidiaries have been examined in the study. Data were obtained related to the adoption reasons of diversity management practices, considered diversity dimensions, related activities and adoption levels of Turkish subsidiaries of three MNCs through in-depth interviews with human resources and top managers in different sectors. Findings of the study reveals that diversity management practices diffuse to different contexts in an edited format from US context which it was emerged. The main reason of this situation seems to be the limited legitimacy of these practices in Turkish context. Findings of the study do not support the assertions about the universality of management practices. In other words, findings supports the idea that management of knowledge and practices are related with the context they are used in, implementation and investigation regardless of this context would lead to an incomplete understanding.