İki evreli faz II çalışmalarında örneklem genişliğinin belirlenmesi; farklı dizaynlarda karşılaştırılması

Abstract

İKİ EVRELİ FAZ II ÇALIŞMALARINDA ÖRNEKLEM GENİŞLİĞİNİNBELİRLENMESİ; FARKLI DİZAYNLARDA KARŞILAŞTIRILMASIGÜVEN ÖZKAYABu çalışmanın amacı, iki-evreli faz II klinik denemeleri incelemek için geliştirilendizaynları örneklem genişliği, α (I. tip hata) ve β (II. tip hata) hata oranlarına görekarşılaştırmaktır.Etik ve ekonomik nedenlerle dizayn edilen çok evreli faz II klinik denemelerden enpopüler olanı iki-evreli denemelidir. Çalışmamızda iki-evreli faz II klinik denemelerdenSimon'un geliştirdiği optimal ve minimaks dizaynı, Kepner/Chang'in dizaynları ve SWOGdizaynı incelenmiştir. Faz II klinik deneme dizaynlarında H0:p⤠p0 sıfır hipotezine karşıH1:p⥠p1 alternatif hipotezi test edilmektedir.p1-p0 farkı, α ve β hata oranlarının incelenen örnekleri için en çok deney birimi Simon'unoptimal dizaynında gerekmektedir. Faz II klinik denemenin 1.evresinin tamamlanıp ikincievreye geçmek için ilaca verilen cevabın oranı Kepner/Chang dizaynında en yüksektir. İkincievre sonundaki cevap oranı ise SWOG dizaynında en yüksektir.Faz II klinik deneme dizaynlarından optimal, minimaks ve Kepner/Chang dizaynları α veβ hata oranları bakımından birbirlerinden çok büyük farklılık göstermemektedir. SWOGdizaynı ise bu iki hata oranı diğer dizaynlara kıyasla farklılıklar göstermektedir.Kepner/Chang dizaynının 1.evre sonundaki cevap oranı diğer dizaynlarınkinden dahayüksektir. SWOG dizaynı için bu oran en düşüktür. Deneme sonundaki cevap oranlarınabakıldığına en yüksek oran SWOG dizaynına aittir. Optimal dizayn için bu oran diğerdizaynlardan daha düşüktür. Bu sebeple optimal dizaynın seçilmesi uygun olabilir. Ancakoptimal dizayn için örneklem genişliği diğer dizaynlardan oldukça fazladır. Minimaksdizaynı, α ve β hata oranları, 1.evre sonunda ve deneme sonundaki cevap oranları bakımındanoptimal dizayn ile çok farklılık göstermemektedir.Anahtar Kelimeler: Klinik Denemeler, İki Evreli Faz II denemeler, Örneklem genişliği, I. Tiphata, II. Tip hata

DETERMINING SAMPLE SIZE IN TWO-STAGE PHASE II TRIALS; COMPARINGDIFFERENT DESIGNSGÜVEN ÖZKAYAThe aim of this study is to compare the designs developed to investigate two-stage phaseII clinical trials according to sample size, α error ratio (type-I error rate), and β (type-II errorrate)The most popular one of the multi-stage phase II clinical trials, designed consideringethical and economical reasons, has two stages. In our study, Simon?s optimal design,minimax design, Kepner/Chang?s design and SWOG design are investigated as two-stagephase II clinical trials. H0:p⤠p0 null hypothesis is tested against H1:p⥠p1 alternativehypothesis in phase II clinical trials.The most number of experiment unit investigated for p1-p0 difference, α and β error rateis required by Simon?s optimal design. The response rate required to pass phase II fromphase I is the highest at Kepner/Chang design. The response rate required to decide that thedrug is active at the end of the second phase is the highest at SWOG design.Phase II clinical trials of Simon?s optimal design, minimax design and Kepner/Changdesigns are not too dissimilar according to α and β error rate. However, SWOG design ismore different than others for both errror rates. Response rate of the Kepner/Chang design atthe end of the first stage is higher than other designs. This rate is the lowest for SWOGdesign. SWOG design has the highest response rate at the end of the trial. The response ratefor the optimal design is lower than other designs. For this reason performing optimal designcan be acceptable. But sample size of optimal design is fairly higher than other designs.Minimax design and optimal design are not too dissimilar according to α, β error rate andaccording to the response rate at the end of the first stage and at the end of the trial.Key words: Clinical trials, Two-stage phase II trials, Sample size, Type I error rate (alfa),Type II error rate (beta)