Yaygın gelişimsel bozuklukta apolipoprotein E gen polimorfizminin moleküler genetik yöntemle araştırılması

Abstract

Yaygın Gelişimsel Bozuklukta Apolipoprotein E Gen PolimorfizmininMoleküler Genetik Yöntemle AraştırılmasıYrd. Doç. Dr. Yeşim TaneliUludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji ADYaygın Gelişimsel Bozukluk (YGB) için klinik uygulamada kullanılabilecekbiyolojik belirteçler henüz saptanamamıştır. YGB'de, Apolipoprotein E'nin (ApoE'nin) delokalize olduğu 19. kromozomda bir bozukluk düşündürecek bulgular bildirilmiş ise de,ApoE gen polimorfizminin rölü henüz belirlenmemiştir.Bu çalışmada, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve HastalıklarıAnabilim Dalında `YGB' tanısı ile izlenen hastalarda Apolipoprotein E gen polimorfizmiDNA izolasyonu, polymerase chain reaction (PCR) ve revers hibridizasyon yoluylaincelenmiştir.ApoE gen polimorfizmi 41 hastada (34 erkek, 7 kız) belirlenmiştir (%83 erkek,%17 kız; erkek/kız:4,9). En sık saptanan ApoE genotipi 3/3'dir (%68,3), bunu 2/3 (%17,1),3/4 (%12,2) ve 2/4 (%2,4) izlemektedir. ApoE genotipi 2/2'ye ve 4/4'e rastlanmamıştır. Ensık görülen allel e3'tür (%83), bunu e2 (%10) ve e4 (%7) izlemektedir. Cinsiyete göreApoE e2, e3, e4 allel dozu, ApoA1, E, B düzeyleri ve lipid metabolizması parametrelerininortalama değerleri arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Kızlarda e4 frekansı hafifartmış bulunmuştur (p=0,059). Genotipe göre ApoE düzeyinin ve allel dozununkarşılaştırılmasında anlamlı bir fark görülmemiştir. ApoE gen polimorfizmi ile ilgili buparametreler toplumda ve diğer toplumlarda sağlıklı bireylerde saptanan değerlerleuyumludur ve anlamlı bir fark görülmemiştir. ApoE düzeyi ile kolesterol düzeyi (p=0,007),HDL düzeyi (p=0,009) ve ApoA1 düzeyi (p=0,003) arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişkibulunmuştur. Ayrıca yüksek Allel 2 dozu ile yüksek ApoE düzeyi (p=0.062); yüksek Allel3 dozu ile yüksek VLDL düzeyi (p=0,089) ve yüksek Allel 4 dozu ile düşük lipoprotein (a)düzeyi (p=0,058) arasında anlamlı düzeye yaklaşan ilişki tespit edilmiştir.Sonuç: Bulgular, YGB'de belirgin bir ApoE gen polimorfizmi etkisinin olmadığınıgöstermektedir.Anahtar Kelimeler: Apolipoprotein E, Yaygın Gelişimsel Bozukluk, LipidMetabolizması, Otizm, Çocuk Psikiyatrisi.III

Molecular Genetic Investigation of Apolipoprotein E Gene Polymorphismin Pervasive Developmental DisorderAssist. Prof. Dr. Yesim TaneliUludag University, Inst. of Health Sciences, Dept. Pharmacology & Clinical PharmacologyBiological markers for clinical use in Pervasive Developmental Disorder (PDD) havenot been identified. As much as the 19th chromosome which carries the Apolipoprotein E(ApoE) gene has been implicated in PDDs, the role of ApoE gene polymorphism is yet tobe understood.In this study, ApoE gene polymorphism was identified via DNA isolation, PCR andreverse hybridization in children with PDD admitted to the Uludag University MedicalFaculty Child and Adolescent Psychiatry Department.ApoE gene polymorphism was studied in 41 patients (34 males (83%), 7 females(17%), male-to-female ratio 4.9:1). The most common ApoE genotype was 3/3 (68.3%),followed by 2/3 (17.1%), 3/4 (12.2%), and 2/4 (2.4%). There were no 2/2 or 4/4 subjects.The most common allele was e3 (83%), followed by e2 (10%) and e4 (7%). Betweenmales and females ApoE e2, e3, e4 allele dose, ApoA1, E, and B levels and mean valuesfor lipid metabolism parameters did not differ significantly. In girls, e4 frequency wasslightly elevated (p=0.059). ApoE levels and allelic dose did not differ by genotype. ApoEgene polymorphism parameters were in accordance with population data and no differencewas found. ApoE levels correlated significantly with cholesterol levels (p=0.007), HDLlevels (p=0.009), and ApoA1 levels (p=0.003). Correlations between high Allele 2 doseand high ApoE levels (p=0.062), high Allele 3 dose and high VLDL levels (p=0.089) andhigh Allele 4 dose and low lipoprotein(a) levels (p=0.058) approached statisticalsignificance.Conclusion: Data show no distinct ApoE gene polimorphism pattern in PDD.Key Words: Apolipoprotein E, Pervasive Developmental Disorders, Lipid Metabolism,Autism, Child Psychiatry.IV