Türkiye`deki tutsak ayıların sağlık durumlarının klinik ve laboratuar bulguları temelinde değerlendirilmesi

Abstract

Klinik hematolojik ve biyokimyasal parametreler, vahsi hayvan hastalıklarının tanısıiçin gerekli araçlardır. Bununla birlikte, Boz ayılarda hematolojik referans degerlerininbilinmesi temel bilgiye sahip olabilmek için de önem tasır. Enfeksiyöz hastalıklarıniyilestirilmesi ve korunması amacıyla etkili programların gelistirilebilmesi için, hastalıgınyayılması, siddeti ve mikrobiyel enfeksiyon ile ilgili ekolojik ve epidemiyolojik faktörlerinanlasılması gerekmektedir. Bu çalısmanın amacı, 1) Türkiye'deki Avrupa boz ayılarında,serum biyokimyasal ve hematolojik parametreleri, referans degerlerini tespit etmek, 2)Cinsiyet ve yasla ilgili fark olup olmadıgını belirlemek, 3) Seçilmis bazı enfeksiyonlarınayılardaki serum antikor prevelanslarını tespit etmektir.Bu amaçla Karacabey Ovakorusu Ayı Barınagı/Bursa'da bulunan altmıs boz ayının(Ursus arctos) (51 eriskin, 9 genç/ 21 disi, 39 erkek) kimyasal immobilizasyonunu takiben kanörnekleri alındı. Çalısma kapsamındaki bütün ayılar, örneklerin alındıgı sırada yapılan klinikmuayeneleri sonunda tespit edilen vücut sıcaklıgı, kalp ve solunum sayıları ve eksternal klinikmuayeneleri temelinde klinik olarak saglıklı olarak degerlendirildiler. Kimyasalimmobilizasyon ketamin hidroklorid (5-11 mg/kg) ve xylazin hidroklorid (2-6 mg/kg) ileimmobilizasyonu takiben kan örnekleri jugular ya da femoral venden alındı. laçlar üflemeborusu ile uygulandı.Her bir örnek için ölçülen hematolojik parametreler; total lokosit sayısı (WBC),nötrofil, eozinofil, bazofil, lenfosit ve monosit sayıları ve eritrosit sayısı (RBC), hemoglobin(Hb), hematokrit (Hct), RBC indekslerinden ortalama eritrosit hacmi (MCV), ortalama eritrsithemoglobini (MCH), ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) ve trombositsayısı (PLT) degerlendirildi. Bazofil (p= 0,023) ve RBC (p= 0,001) degerleri, MCH (P=0,003) ve MCHC (p 0,001) yaslar arasında önemli düzeyde farklılık gösterirken, cinsiyetlerarasında MCHC (p= 0,016) ve PLT (p= 0,022) degerleri önemli düzeyde farklılık gösterdi.Her bir örnek için degerlendirilen biyokimyasal degerler arasında total bilirubin (TBil),aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), alkalen fosfataz (ALP), kreatinkinaz (CK), amilaz (Amy), glukoz, total protein (TP), globulin (Glob), kolesterol (Chol), üre,kreatinin (Cr), sodyum (Na), potasyum (K), klor (Cl), kalsiyum (Ca) ve fosfor (P),parametreleri degerlendirildi. Disilerde, ALT (p= 0,027), ALP (p= 0,015) ve glukoz (p<0,001) degerlerinin erkeklere göre daha yüksek oldugu belirlendi. Eriskin ayılarda CK (p=0,041), TBil (p= 0,013), AST (P= 0,024), ALT (p < 0,001), ALP (p< 0,001), P (p= 0,003) veglukoz (p= 0,014) degerleri gençlere göre düsük bulunurken, Cr degeri eriskinlerde istatistikiaçıdan önemli düzeyde yüksek bulundu.Serum örnekleri, Canine distemper virus (CDV), Canine parvovirus tip 2 (CPV-2),Canine adenovirus tip 1 (CAV-1), Leptospira spp., Borrelia burgdorferi, Toxoplasma gondiiantikorlarının varlıgı yönünden test edildi. Yirmi bes olguda CDV (%41.6), 39 olgudaLeptospira spp. (% 65) ve 12 olguda Toxoplasma gondii'ye (%20) karsı pozitif antikor titresisaptanırken, CAV-1, CPV-2 ve Borrelia burgdorferi'ye karsı hiçbir ayıda antikor titresisaptanmadı.Sonuç olarak, bu çalısma ile ülkemizdeki boz ayılar için referans degerleri olarak kabuledilebilecek veriler elde edilmis, ayrıca Türkiye'deki boz ayılarda görülebilecek enfeksiyözhastalıklarla ilgili bir ön degerlendirme yapılarak, enfeksiyöz hastalıklara karsı proflaktiktedbirlerin alınması ve bu konuda gelecekte arastırmaların yapılmasının gerekliligivurgulanmıstır.

Clinical hematology and chemistry is a useful aid for the diagnosis of diseases in wildanimals. Therefore, it is important to establish hematological reference values in the brownbears in order to have baseline information. In order to develop effective programs aimed atinfectious disease prevention and mitigation, it is necessary to develop a clearer understandingof the epidemiological and ecological factors associated with microbial infection, diseasespread and severity. The objectives of this study were to 1) determine reference values forhematologic and serum biochemical parameters for European brown bears in Turkey and 2) todetermine whether there were differences due to sex and age, and 3) to determine the serumantibody prevalence of selected disease agents in bears.Sixty brown bears (Ursus arctos) (51 adult, 9 subadult / 21 female, 39 male) werechemically immobilized and sampled at Karacabey Ovakorusu Bear Sanctuary-Bursa. Allbears appeared clinically healthy at the time of sampling as determined by body temperature,heart and respiration rate measurements, and external physical examination. Chemicalimmobilization performed with ketamine hydrochloride (5-11 mg/kg) and xylazinehydrochloride (2-6 mg/ kg). Drugs were administered by a blowing pipe.Hematological parameters, measured for each sample, were total leukocyte count(WBC); neutrophil, eosinophil cells, basophil cells, lymphocytes, monocytes, erythrocytecounts (RBC), hemoglobin (Hb), hematocrit (Hct), RBC index including mean corpuscularvolume (MCV), mean corpuscular hemoglobin (MCH), and mean corpuscular hemoglobinconcentration (MCHC) and total platelet count (PLT). MCHC (p= 0,016) and PLT (p= 0,022)showed significant differences between sexes, while basophil (p= 0,023), erythrocyte (p=0,001) counts, MCH (p= 0,003) and MCHC values (p 0,001) were found significantlydifferent between ages.Biochemical parameters, measured for each sample, were total bilirubin (TBil),aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), alkalen fosfatase (ALP),creatin kinase (CK), amylase (Amy), glucose, total protein (TP), globulin (Glob), cholesterolV(Chol), urea, creatinin (Cr), sodium (Na), potassium (K), chlor (Cl), calcium (Ca), phosphor(P). In females, alanine aminotransferase (ALT) (p= 0,027), (p=0,015) and glucose (p< 0,001)showed significant differences between sexes. While in adult bears CK (p= 0,041), TBil (p=0,013), AST (p= 0,024), ALT (p < 0,001), ALP (p < 0,001), P (p = 0,003) and glucose (p =0,014) values were found significantly lower and Cr was found significantly higher thansubadults between ages.Serum samples were tested for the presence of antibodies to Canine distemper virus(CDV), Canine parvovirus type 2 (CPV-2), Canine adenovirus type 1 (CAV-1), Leptospirainterrogans serovars, Borrelia burgdorferi and Toxoplasma gondii. In 25 cases for CDV(41.6), 39 cases for Leptospira spp.(65%), and 12 for Toxoplasma gondii (20%) had positiveantibody titers whereas no antibodies were detected against CAV-1, CPV-2 and Borreliaburgdorferi.In conclusion the data obtained with this study, provide reference values for brownbears and the results on the seroprevalence of selected infectious diseases, emphasize the needfor research on and protection against infectious diseases of brown bears in Turkey.