Batı Anadolu Bölgesi sığırlarında görülen kene türleri ve yaygınlığı

Abstract

Bu çalışma Batı Anadolu Bölgesi sığırlarında bulunan kene türlerini, mevsimsel aktivitelerini ve yaygınlıklarını belirlemek amacıyla planlanmış ve Haziran 2006-Mayıs 2008 tarihleri arasında Manisa, İzmir ve Aydın illerine bağlı dokuz köyde yürütülmüştür. Belirlenen çalışma merkezlerine yirmi dört ay boyunca ayda bir düzenli olarak gidilmiş, bu merkezlerdeki 75 hayvan barınağı ve bu barınaklardaki sığırlar çalışma boyunca 8018 kez kene varlığı açısından incelenmiştir.Araştırma süresince sığırların %23,01'inin kene ile enfeste olduğu saptanmış ve sığırlardan toplam 19679 erişkin kene toplanmıştır. Toplanan bu kenelerden 3318 (%16,86)'i Manisa'da, 8980 (%45,63)'i İzmir'de ve 7381 (%37,51)'i Aydın ilinde bulunmuştur. Çalışma merkezlerindeki sığırlarda erişkin olarak 12 kene türü (Ixodes ricinus %2,88, Rhipicephalus (Boophilus) annulatus %0,14, Dermacentor marginatus %4,49, Hyalomma anatolicum %0,86, Hyalomma excavatum %18,89, Hyalomma detritum %13,68, Hyalomma marginatum %37,39, Hyalomma rufipes %0,07, Haemaphysalis parva %0,04, Rhipicephalus bursa %4,22, Rhipicephalus sanguineus %0,04, Rhipicephalus turanicus %17,24) saptanmıştır. Tür tayini yapılamayan kene oranı ise %0,06 olarak belirlenmiştir. Teşhis edilen kene türlerinin mevsimsel aktivitelerine bakıldığında, Ixodes ricinus'un erişkinlerinin, Kasım ayının başlarında başlayıp, Mayıs ayı başlarına kadar görüldüğü, Rhipicephalus (Boophilus) annulatus'un, Temmuz, Ağustos ile Ekim, Kasım aylarında gözlendiği, Dermacentor marginatus'un Eylül ? Haziran (Mayıs ayı hariç) ayları arasında görüldüğü tespit edilmiştir. Çalışma yürütülen bölgede Hyalomma türlerinin erişkinlerinin tüm yıl boyunca görüldüğü, ancak kış aylarında sınırlı sayılarda kaldığı belirlenmiştir. Haemaphysalis parva türünün sığırlar üzerinde sadece Ekim, Kasım aylarında az sayıda olduğu saptanmıştır. Rhipicephalus türleri ise daha çok ilkbahar ve yaz aylarında tespit edilmiştir.Hyalomma marginatum (%37,39) ve Hyalomma excavatum (%18,89) bölgede en yaygın kene türleri olarak tespit edilmiş olup, Ege Bölgesinde daha önceleri bildirilmeyen Ixodes ricinus (%2,88) , Dermacentor marginatus (%4,49) ve Haemaphysalis parva (%0,04) sığırlarda saptanmıştır. Bunun dışında daha önce Türkiye'de bildirilmeyen Hyalomma rufipes (%0,07) türü de Ege Bölgesindeki sığırlarda bulunmuş olup, bu kene türünün varlığı Türkiye'de ilk kez belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Batı Anadolu Bölgesi, Sığır, Kene, Mevsimsel aktivite.

The aims of the present study were to determine the identity, seasonal activity and distribution of tick species of cattle in the Western Anatolia of Turkey between June2006? May 2008. Nine villages within three cities, viz. Manisa, Izmir and Aydin, were included in the study and a total of 75 animal cernals were visited monthly for a period of 24 months and cattle were examined 8018 times for the presence of ticks.In this study, 23,01 % of cattle were determined to be infested with ticks. A total of 19679 adult ticks were collected. 3318 (16,86%), 8980 (45,63%), 7381 (37,51%) out of 19679 adult ticks were collected from Manisa, Izmir and Aydin, respectively. Twelve tick species (Ixodes ricinus 2,88%, Rhipicephalus (Boophilus) annulatus 0,14%, Dermacentor marginatus 4,49%, Hyalomma anatolicum 0,86%, Hyalomma excavatum 18,89%, Hyalomma detritum 13,68%, Hyalomma marginatum 37,39%, Hyalomma rufipes 0,07%, Haemaphysalis parva 0,04%, Rhipicephalus bursa 4,22%, Rhipicephalus sanguineus 0,04%, Rhipicephalus turanicus 17,24%) were identified. The percantage of unidentified ticks was 0,06%. Among the identified tick species, adult Ixodes ricinus occurred between 1st of November and begining of May. Occurrence of Rhipicephalus (Boophilus) annulatus, between July and August and October and November, on cattle. Dermacentor marginatus was observed between September and June (excluding May). Adults of Hyalomma species were observed during the whole year, although they were more abundant in summer time than that observed in winter. Rhiphicephalus species were found to be more abundant in the spring and summer.Hyalomma marginatum (37,39%) and Hyalomma excavatum (18,89%) were determined to be the most abundant tickspecies. Species that have not been reported previously, namely, Ixodes ricinus (2,88%), Dermacentor marginatus (4,49%) and Haemaphysalis parva (0,04%), were detected on cattle in the Aegean Region of Turkey. In addition, the present study demonstrates that Hyalomma rufipes (0,07%), a species that is not known to exist in Turkey, is present in cattle in the Aegean Region of Turkey.Key Words: Western Anatolia, Cattle, Tick, Seasonal activities