İdare Hukukunda eksik kapsamlı düzenlemelerin yargısal denetimi

Abstract

İdare hukukumuzda eksik kapsamlı düzenleme kavramı, bünyesinde çok geniş ve derin teknik tartışmaları barındıran; ancak bu oranda incelenmemiş bir `sorun`a karşılık gelmektedir. Konuyu bu derece sorunlu kılan ilk etken, somut maddi gerçekliğe tamamıyla yansıtılması imkânsız olan, idari işlem teorisinin idarenin yargısal denetimini sağlayan kusursuz bir faraziye olarak kabul edilmesidir. İdarenin hareketsizliğinin düzenleyici işlem boyutunda ortaya çıkması durumunda, düzenleyici işlemlerin kural olarak kanunların uygulanması amacıyla çıkarıldıkları göz önüne alındığında, Anayasa'nın ve kanunun hukuken öngördüğü bir çok hakkın fiilen kullanılamaması sonucu doğabilecektir. Bu bağlamda düzenleyici işlemlerin kapsamındaki eksikliğin basit bir idari eylemsizlik ve zımni işlem meselesi çerçevesinde değerlendirilmesine imkan bulunmamaktadır. Bu çalışma kapsamında, idarenin düzenleme görevinin hukuki temelleri ve bu bağlamda söz konusu görevin gereği gibi yerine getirilmemesi durumunda ortaya çıkan eksikliklere değinilmiş ,ardından söz konusu eksiklik iddiasının dava konusu edilmesine ilişkin tartışamlar incelenmiştir. Bu bağlamda bir düzenlemedeki kapsam eksikliğinin hukuka aykırılığının tespitinden bağımsız olarak bu eksiklik iddiasının mevcut idari yargılama usulü vasıtalarıyla nasıl dava konusu edileceği ve kapsam eksikliğinin hukuka aykırı bulunması durumunda nasıl iptal edileceğine ilişkin çeşitli formüller incelenmiştir. Son bölümde ise, eksik düzenlemelerin iptal davasına konu edilebilirliğinden bağımsız olarak yürütmesinin durdurulmasına ilişkin tartışmalar değerlendirilmiştir.

In our administrative law, the concept of uncer-inclusive regulation corresponds to a question which includes pretty wide and deep technical discussions. The factor making the question problematic, is the acceptance of theory of administrative act, which is impossible to be dully reflected to the practice, as the flawless assumption providing judicial review of administration. In case the omission of administration emerged in the level of regulation, when the fact that regulatory acts are issued in order to implement laws, many rights granted and acknowledged by constitution and laws would not be dully exercised. In this context, under-inclusive regulations cannot be evaluated as a simple administrative silence and as a question of implicit rejection. In the scope of this etude, the legal basis of duty of regulation of administration and in this context deficiencies emerged when such duty is not dully performed by administration are analyzed firstly. In the second and third chapter, the discussions on how the allegations of omission are brought before courts are evaluated. In this context, independently of determination of illegality of a deficiency of inclusion of a regulation, various formulation related to how and to what extend the allegation of deficiency is brought before court and in case of determination of illegality how it is cancelled are analyzed. In the last chapter, the discussion related to stay of execution of under inclusive regulations are examined.