Bağlanma, anksiyete ve bilgi işleme

Abstract

Mevcut çalışmada temel amaç, bağlanma, anksiyete ve bilgi işleme arasındaki ilişkilerin, anksiyete düzeylerine göre nasıl değiştiğinin incelenmesidir. Temelde, anksiyete ve bağlanma tarzlarının bilgi işlemede yordayıcı bir rol oynaması beklenmiştir. Bu çalışma iki aşamalı bir süreci içermektedir. İlk aşamada Türk kültürüne özgü yeni bir ölçek (Bağlanma Temelli Zihinsel Temsiller Ölçeği) geliştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda BTZTÖ'nin Türk kültürü için, bağlanmayı çeşitli boyutlarıyla kabul edilebilir düzeyde geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir. İkinci aşamada, geliştirilen bu ölçek kullanılarak, anksiyete ve bağlanma tarzlarının bilgi işleme süreçleriyle ilişkili olup olmadığına yanıt aranmıştır. Ana çalışmada örneklem; herhangi bir tanısı olmayan 100 kişi ile tanı alan 41 anksiyete bozukluğu hastası olarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak üç ölçek (Kısa Semptom Envanteri, Bağlanma Temelli Zihinsel Temsiller Ölçeği, Süreklilik Kaygı Ölçeği) bir bilgi formu ve bir uygulamalı test (Stoop Testi) kullanılmıştır. Bilgi işleme (Stroop Testi puanlarına göre) açısından yapılan karşılaştırmalar, anksiyetesi düşük olan grubun dikkat çelinmesinin (toplam düzeltme, 5. Kart düzeltme, toplam süre ve 5. Kart süre puanlarının) anksiyeteleri yüksek olan gruptan (hasta dahil) daha az olduğunu göstermiştir. Regresyon analizlerinde, anksiyetenin düşük olduğu durumlarda dikkatin çelinmesini, (güvenli bağlanmayı oluşturan) algılanan kendilik temsili ve olumlu baba temsili ile yordandığı gözlenmiştir. Sonuçlar ilgili yazın çerçevesinde tartışılmıştır.Anahtar kelimeler: BTZTÖ, bağlanma, anksiyete, bilgi işleme, dikkatin çelinmesi

The goal of this study is to investigate changes with relationships between attachment, anxiety and information processing according to the anxiety levels. Basically, anxiety and attachment styles are expected to play a role as a predictor in information processing. This study comprises a two-phase process. In the first phase, a new and original measuring tool (Attachment -Based Mental Representation Scale) to be used in Turkey was developed. ABMRS may be suggested as a valid and reliable scale to measure attachment in Turkey according to the analysis. In the main phase, with using the scale, it was examined whether the anxiety and attachment style associated with information processing. 100 individuals with no diagnosis of any anxiety disorders and 41 patients of anxiety disorders took part in the main study. Three scales (Attachment -Based Mental Representation Scale-ABMRS- Brief Symptom Inventory- BSI, State-Trait Anxiety Inventory-STAI) and an information form and a practical test (Stroop Test) were conducted as data collection tools. According to comparisions of information processing (based on the Stroop Test score) group with low anxiety showed less attention impairment than group with high anxiety (included patients). Also, regression analyses indicated that perceived a positive self-representation and a positive father-representation were found as predictors for attention impairment according to situations with low anxiety.Key words: ABMRS, attachment, anxiety, information processing, attention impairment