Bursa ilinde patlıcanda zarar yapan ikinoktalı kırmızıörümcek, tetranychus urticae koch (acarina:tetranychidae)`nin biyolojisi üzerinde araştırmalar

Abstract

ÖZET BURSA İLİNDE PATLICANDA ZARAR YAPAN ÜÖNOKTALI KTRMTZIÖRÜMCEK, Tetranychus urticae Koch (ACARİNA: TETRANYCHİDAE),nİB BİYOLOJİSİ ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Bu çalışma Bursa ilinde 1999 ve 2000 yıllarında gerçekleştirilmiş olup, îkmoktalı kırmızıörümcek, Tetranychus vcrticae Koch'nin patlıcan üzerindeki yayılışı, bazı morfolojik ve biyolojik özellikleri ve popülasyon dinamiği üzerinde çalışılmıştır. Araştırmalar hem doğal koşullarda hem de 25±1 °C sıcaklık, % 65±5 oransal nem ve 16A8K fotoperiyot koşullarında gerçekleştirilmiştir. İkinoktah kırmızıörümceğin biyolojisinin takibinde munger hücreleri kullanılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda, T. urticae'mn doğal koşullarda kışı döllenmiş dişi döneminde ve diyapoz halinde, yaprak altlarında, meyve ağaçlarının çatlak ve yarıklarında, toprak keseleri arasında geçirdiği, ilk erginlerin 1999 ve 2000 yıllarında sırasıyla Mart sonu ve Şubat sonunda kışlama yerlerini terk ettiği, her iki yılda da zararlının patlıcan bitkisi üzerinde ikişer pik yaptığı, ilk pikini 1999 ve 2000 yıllarında sırasıyla Ağustos ve Temmuz'da, ikinci pikini ise yine aynı yıllarda ve sırasıyla Ekim ve Eylül aylarında yaptığı ve kışlayan döl ile birlikte sırasıyla yılda 10 ve 12 döl verdiği belirlenmiştir. Diğer yandan, laboratuvar koşullarında yazlık form T. urticae dişisinin ortalama olarak 60±45.21 (6-156) adet yumurta bıraktığı, yumurtanın embriyona! gelişme süresinin yine ortalama 3.94±0.82 (2-6) gün sürdüğü ve dinlenme devreleri de dahil larva, protonimf ve deutonimf gelişme süreleri ve erkek ve dişinin toplam gelişme süresinin sırasıyla ve ortalama 1.8±0.65 (1-3) gün, 1.63±0.82 (1-4) gün, 1.63±0.82 (1-4) gün, 10.5±2.12 (9-12) ve 11.37±1.18 (9-13) gün olduğu saptanmıştır. Ayrıca, T. urticae'mn doğal koşullardaki cinsel oram (dişi: erkek) 1999 ve 2000 yıllarında sırasıyla ve ortalama 7. 16: 1.00 ve 4.38: 1.00 olarak bulunmuştur. Anahtar kelimeler: Tetranychus urticae, biyoloji, ekoloji, popülasyon dinamiği, patlıcan

ABSTRACT INVESTIGATIONS ON THE BIOLOGY OF THE TWO-SPOTTED SPIDER MITE, Tetranychus urticae Koch ACARINA.TETRANYCHIDAE) HARMFUL ON THE EGGPLANT IN BURSA PROVINCE This study was carried out in Bursa on the distribution, brief morphology, biology and population dynamics of the Two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch on eggplant in 1999 and 2000. Investigations have been done both in natural and under laboratory conditions of 25±1 °C temperature, 65±5 % relative humidity and 16L:8D photoperiod. Munger cells were used to follow biology of the Two-spotted spider mite. It was concluded that, in natural conditions, T. urticae overwintered at the fertilized female stage in diapause under leaves, between soil pores and crevices of barks. In 1999 and 2000, first adults emerged at the end of March and February, respectively. The population of T. urticae peaked twice in both years on eggplant. The first peak were observed on August and July, the second peaks was observed on October and September in 1999 and 2000, respectively and T. urticae included overwintered generation gave 10 generations and 12 generations in the same years, respectively. In addition, under laboratory conditions, it was determined that average number of eggs laid per summer form T. urticae female was 60445.21 (6-156) eggs and eggs hatch at an average of 3.94±0.82 (2-6) days and average development duration of T. urticae larval, protonymph, deutonymph stages included resting stage and male and female were 1.8±0.65 (1-3) days, 1.63±0.82 (1-4) days, 1.63±0.82 (1-4) days, 10.5±2.12 (9-12) and 11.37±1.18 (9-13) days, respectively. Furthermore, in natural conditions, average of sex-ratios of summer form T. urticae (female: male) were 7.16:1.00 and 4.38:1.00, in 1999 and 2000, respectively, on eggplant. Key words: Tetranychus urticae, biology, ecology, population dynamic, eggplant