Poliester liflerinin boyanması sonrasında atık yükünün azaltılmasını hedefleyen ekolojik yöntemlerin incelenmesi

Abstract

ÖZET Poliester lifleri günlük yaşamda ve teknik alanda kullanımı gün geçtikçe artan en önemli sentetik liftir. Poliester liflerinin boyanması sırasında ve sonrasında karşılaşılan en büyük sorun, oligomerlerin sebep olduğu problemlerdir. Bu sorunu gidermek için önerilen yöntemlerden ikisi; asidik ortamda yapılan konvansiyonel boyama sonrasında iyi bir redüktif yıkama veya tamamen minimize etmek için alkali ortamda boyama yapmaktır. Ayrıca, özellikle ekolojik açıdan poliesterin konvansiyonel olarak asidik ortamda boyanmasında asetik asit kullanımı önerilmemektedir. Bu çalışmada oligomerler, oligomerlerin tayini, oligomerlerin sebep olduğu sorunlar, konvansiyonel asidik ortamda ve yeni olarak alkali ortamda boyama, asitlik verici maddeler ve redüktif maddeler hakkında bilgi verilmiş; farklı asitlik verici maddelerin, farklı redüktif maddelerin, asidik ve alkali ortamda yapılan boyamaların poliester kumaş özellikleri üzerine ve atıksuyun KOl, BOİ5 ve TOK parametreleri üzerine etkisi deneysel olarak incelenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Poliester, oligomer, çiklik trimer, alkali boyama, asitlik verici maddeler, redüktif maddeler, KOl, BOİ5 ve TOK Af* &â «r '

ABSTRACT Polyester fibers are the most important synthetic fibers with increasingly use day by day either in daily life or technical area. During dyeing of these fibers and after, the most critical problem is that caused by oligomers. Two of recommended methods in order to eliminate this problem are; reductive after-clearing after conventional dyeing in acidic conditions and alkali dyeing to minimize it completely. Moreover, especially in ecological point of view, use of acetic acid in dyeing of polyester in acidic conditions is not recommended anymore. In this study, it is given detailed information about oligomers, their determination, problems caused by oligomers, dyeing in conventionally acidic and newly alkali conditions, acidifiers and reductive agents. It is also investigated experimantally effects of different acidifiers, reductive agents and dyeing in acidic and alkaline conditions on properties of polyester fabric, and on COD, BOD5 and TOC parameters of wastewater. KEYWORDS: Polyester, oligomer, cyclic trimer, alkali dyeing, acidifiers, reductive agents, COD, BOD5 ve TOC