Şehir coğrafyası açısından Vezirköprü (Samsun)

Abstract

Tarihi süreç içerisinde Şinder (Şin: Köprü) ve Gedegra isimleriyle anılan Vezirköprü, Ankara devlet karayoluna 31 km'lik bir tali yol ile bağlanmaktadır. İlçenin kuzeyinde Durağan (Sinop), kuzeybatısında Saraydüzü (Sinop), güneybatısında Osmancık (Çorum), güneyinde Gümüşhacıköy (Amasya) ve Merzifon (Amasya), güneydoğusunda ve doğusunda Havza (Samsun), kuzeydoğusunda Bafra ve Alaçam (Samsun) ilçeleri bulunmaktadır. İlçe merkezi Vezirköprü Ovası'nın bitişiğinde, neojen havzası üzerine kurulu olup hafif meyilli bir topografyaya sahiptir. Şehir, 1. dereceden deprem kuşağında bulunmaktadır. Şehir içerisinden Uluçay ve Esenli çayları geçmektedir. İlçe merkezi deniz seviyesinden 300-390 m yükseklik aralığında bulunmaktadır ve 14,95 km²'lik bir alana sahiptir. Vezirköprü yöresi Karadeniz iklimi ile iç kısımların karasal iklim karakteri arasında geçiş kuşağında bulunmaktadır.Şehirsel fonksiyonları bakımından hizmet sektörünün ağır bastığı Vezirköprü şehir yerleşmesi, 2008 yılı adrese dayalı sayım sonuçlarına göre 25894 kişilik bir nüfusu barındırmaktadır. Nüfus, kırsal göçün ve doğurganlığın etkisiyle ? 11.77'lik bir artış hızına sahiptir. Şehirsel doku bakımından ışınsal dokunun etkisinde olan şehrin 21. yüzyılda, devlet yolunun etkisiyle doğrusal şehir dokusuna bürünmeye başladığı görülmektedir. Depremsellik ve zemin özellikleri, şehirsel gelişimde kısıtlılıklara neden olmaktadır. Vezirköprü şehir yerleşmesinde arazi kullanımı açısından konut alanları ve tarım alanları ön plandadır. Sanayi fonksiyonu bakımından ise orman ve tarıma dayalı sanayinin geliştiği şehirde geleneksel meslekler de mevcuttur.Bu araştırmada Vezirköprü yerleşmesinin Şehir Coğrafyası bakımından gösterdiği özellikler modern haritalama teknikleri ile desteklenerek araştırılmış ve yaşanan sorunlara çözüm üretilmeye çalışılmıştır.

Vezirköprü, called as ?Şinder? (Şin: Bridge) and ?Gedegra?, is located in Middle Black Sea Region, and 155 km southwest of Samsun city center. County is connected to Ankara state highway with a 31-kilometer-byroad. İn the north Durağan (Sinop), in the nortwest Saraydüzü (Sinop), in the southwest Osmancık (Çorum), in the south Gümüşhacıköy (Amasya) and Merzifon (Amasya), in the southeast and east Havza (Samsun), in the norteast bafra ve alaçam (Samsun) counties were found. County center is set on a neogene basin beside Vezirköprü Plain and has a slight sloping topography. The area is situated at first degree seismic zone. Uluçay Brook and Esenli Brook are passed through the county. Its altitude is between 300-390 meters and it is 14,5 square kilometer in size. Vezirköprü region is in the transition zone between Black Sea Climate form and Terrestrial Climate form of the interior parts.Vezirköprü, where service sector is dominant among urban functions, contains 25894 people according to 2008 census. Population growth rate is % 11,77 due to rural immigration and fertility. It is seen that county, which is under the influence of radiation texture as urban texture, started to play the role of linear urban texture in 21st century, as a result of state highway. Seismicity and earth features cause restrictions in development. In urban settlement of Vezirköprü, dwelling areas and agriculture areas stand in the forefront. The county, which is based on forest and agriculture as industrial area and function, has still traditional occupations.In this thesis, the features urban geography Vezirköprü county are studied with the help of modern mapping methods and it is tried to produce solutions to problems.