Manisa-Salihli-Gökeyüp çömlekçi killerinin geleneksel çömlek üretim yöntemleri dışında (astar, sır, raku, sagar kutusu içindeki pişirim)kullanım olanaklarının araştırılması

Abstract

Anadolu'da geleneksel çömlek üretimi yapan merkezlerden biri olan Manisa ili, Salihli ilçesi, Gökeyüp köyü üç yüzyıla yakın bir tarihe sahiptir. Gökeyüp köyü geleneksel çömlek üretiminde bazı ürünlerin talebi olmadığı için üretimi yapılmamaktadır. Buna karşın talebi olan ürünler herhangi bir değişim göstermeden üretimi aynen devam etmektedir. Bu çalışmada Gökeyüp köyü killerinin günümüz şekillendirme ve pişirim yöntemlerine uygunluğu araştırılmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır.Yapılan bu çalışmada Gökeyüp kırmızı ve boz killerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenmiştir. Terrasigilata, astar, astar sır ve sır reçeteler, hazırlanarak sagar ve raku pişirim tekniklerinin reçeteler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Ayrıca Gökeyüp killeri arasında yer alan ve yerel adı mengene kili olan hammaddenin, sagar ve raku pişirim tekniklerindeki etkileri araştırılmış ve farklı yüzey etkilerinin oluştuğu görülmüştür. Geleneksel çömlek üretiminde kullanılan mengene kili ile karıştırılmış killerin günümüz şekillendirme yöntemlerinde kullanılabileceği kanısına varılmıştır.

Gökeyüp Village, Salihli Town, Manisa Province is one of the centers traditionally producing ceramic pots. Gökeyüp Village has a history of about three hundred years. Some of the products are not produced because of lack of demand on Gökeyüp Village?s traditional ceramic pot production. But ceramic pot production continues without any change. In this study, Shaping and firing methods of Gökeyüp Village?s loam have been researched and it has been obtained favoruble results.In this study, Gökeyüp?s red and grizzly clays phisical and chemical characteristics were analysed. Terrasigillata, slip, slip-glaze and glaze prescription was prepared. Sagar and raku firing technics? effects on prescription were investigated. Sagar and raku firing technics? effects on the raw material, which is among Gökeyüp clay and whose local name is mengene clay, were investigated. Formation of artistic effects was seen. It has been surmised that clay mixed with mengene clay which is used for traditional ceramic pot production could be used for modern shaping methods as well.