Ege bölgesinin seçilmiş illerinde KOBİ`lerde karar destek sistemlerinin farkındalığı üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı karar destek sistemlerini açıklamak ve `Ege Bölgesi kobi işletmelerinde kararlar alınırken karar destek sistemleri kullanılıyor mu?` sorusunun cevabını bulmaktır. Karar destek sistemleri, işletme sahiplerine, yöneticilerine ve karar verme noktasındaki çalışanlarına yazılım, model, bilgi, hesaplama, analiz desteği ve benzeri destekleri, sağlamak amacıyla geliştirilen bir yönetim bilgi sistemi türüdür. Bu çalışmada Kobi, Karar Verme, Bilgi, Sistem, Yönetim Bilgi Sistemi, Karar Destek Sistemi ve Karar Destek Sistemi Teknolojileri gibi konu başlıklarının literatür taramaları yapılmış ve detaylı bilgiler toplanarak tezin ilk dört bölümünde bu konu başlıklarına yer verilmiştir. Konu içeriğinden esinlenerek likert ölçeği tarzında sorular oluşturulmuş ve faaliyetlerini Ege bölgesi illerinde sürdüren 750'nin üzerindeki işletmeye elden anket gönderilmiştir. Ancak bu anketlerin geri dönüş sayısı 184 adettir. İstatistik veri analizi yapılırken 181 adet anket kullanılabilmiştir. Diğer 3 ankette soruların çoğu cevapsız bırakıldığı için değerlendirilmeye alınamamıştır.Ege bölgesinde bulunan işletmelerde, karar destek sistemlerinin, bilgisayar donanım ve yazılımlarının farkında olup olmadıkları yani kullanıp kullanmadıklarını ve ne ölçüde sıklıkla kullandıklarını belirleyebilmek için Çoklu Uyum Analizinden (Multiple Correspondence Analysis) yararlanılmıştır. Yapılan değerlendirmelerde, çalışan kişi sayısı 1-9 arası olan, işletme yaşı 0-5 arası olan, cirosu 1 milyondan az, yönetim yapısı aile olan şirketlerde karar destek sistemleri hiç veya çok az kullanılmaktadır. Çalışan sayısı 10-49 kişi, işletme yaşı 6-10, cirosu 1-4 milyon arası olan aile ve aile dışı ortakları olan işletmelerde orta derecede karar destek sistemlerini kullanmaktadırlar. Çalışan kişi sayısı 50-249 arası ve 250 kişi ve üzeri olan, işletme yaşının 16 ve üzeri olduğu, yönetim yapısının aile dışı ortaklar ve profesyonel yöneticilerden oluşan, sektörü üretim, üretim-ticaret olan, cirosunun 5-25 milyon arası ve 25 milyon üzeri olan işletmelerde karar destek sistemleri çok ve çok fazla seviyelerinde kullanmakta oldukları tespit edilmiştir.Bu araştırmanın sonuçlarına göre kobi işletmeleri için şunlar söylenebilir. Karar destek sistemleri olarak ifade edilen yazılımların ve teknolojilerin kullanılması durumunda, karar desteği, bilgi desteği, hesaplama desteği, analiz desteği gibi destekleri alarak, işletmenin sektördeki yerini, kurumsal olarak başarısını, pazar payını, rakipleriyle olan mücadelesini, müşteri memnuniyetini hatta iç müşteri memnuniyetini sağlamak gibi bir çok noktada destek olduğu söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Kobi, Karar Verme, Bilgi, Sistem, Yönetim Bilgi Sistemi, Karar Destek Sistemi, Karar Destek Sistemi Teknolojileri

The aim of this study is to explain the decision support systems and find the answer to the question of `Are the decision support systems being used while the decisions are being made in SME in Aegean Region?`. The decision support system is a kind of management information system devised to provide software support, model support, information support, calculation support, analysis support and similar kind of support to the owners and managers of an enterprise.In this study, the literature review was conducted over the topics like SME, Decision, Information, System, Management Information System, Decision Support System and Decision Support System Technologies and these topics were written in the first four chapters after gathering detailed facts about them.Inspired from the topic, the questions were formed in the likert scale method and over 750 enterprises which operate in the provinces of Aegean Region were sent questionnaires but the number of the questionnaires which sent back is 184. 181 questionnaires were able to be used in the statistical analysis of data. The other 3 questionnaires were not taken into account as most of the questions were left unanswered. Multiple Correspondence Analysis was used in order to find out whether the enterprises in the Aegean Region are aware or not -whether they use or not- and how often and to what degree they use the hardware and software of decision support systems.In the evaluation, the enterprises which employ 1-9 workers, 0-5 years old, which have less than 1 million endorsement and whose managements are composed of family members never or so rarely use the decision support systems. In the enterprises which employ 10-49 workers, 6-10 years old, which have 1-4 millions endorsement and whose shareholders are both from the family and out of the family, the decision support systems are used moderately. And it was determined that in the enterprises which employ 50-249 and over 250 workers, 16 and over 16 years old, which are managed by out of family shareholders and professional managers and which have 5-25 and ove 25 millions endorsement the decision support systems are used often and to high degree.According to the results of this study this can be stated about SME. The use of the software and technologies called decision support systems helps the enterprise with providing and sustaining its position in the market, prosperity as an enterprise, market share, ability to challange with its rivals, customer satisfaction and even internal customer satisfaction by getting different kinds of support like decision support, information support, calculation support, analysis support.Key Words: SME, Decision Marking, Information, System, Management Information System, Decision Support System, Decision Support System Technologies.