Garib-nâme`deki temel dil becerilerinin Türkçe dersi öğretim programı (2006) kazanımlarıyla uyumu

Abstract

Bu çalışmada, Garib-nâme'de temel dil becerileri ile ilgili doğrudan veya dolaylı yollardan verilen; dinleyicide, okuyucuda, sözlü ve yazılı anlatımcıda bulunması gereken nitelikler ile bu niteliklerin Türkçe Dersi Öğretim Programı (2006) kazanımları ile ilişkisi ele alınmıştır. Buradan hareketle de eserin ana dili eğitiminde gerek temel kaynak niteliğindeki ders kitaplarında okuma veya dinleme metni olarak gerekse de okuma kitabı olarak çeşitli sadeleştirme, basitleştirme aşamalarından sonra Türkçe eğitiminin hizmetine sunulmasının gerekliliği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, Yavuz (2000) tarafından bu eserin hem Arap harfli tıpkıbasımı hem de transkripsiyonlu (çeviri yazı) metni ve günümüz Türkçesine ait çevirisi de yapılan ve dört ciltten oluşan eser ile aynı eserin Kültür ve Turizm Bakanlığına ait ekitap.kulturturizm.gov.tr web adresindeki elektronik dökümü temel kaynak olarak kullanılmıştır. Çalışma sırasında eserin tamamı tarama modeli kullanılarak incelenmiş ve çalışma ile ilgili olan beyitler içerik analizine tabi tutulmuştur. Yapılan çalışma sırasında eserde temel dil becerilerinin kullanım oranlarına göre; konuşma (% 39,43), dinleme/izleme (% 8,49), okuma (% 4,14) ve yazma (% 2,68) şeklinde sıralandığı görülmüştür. Toplamda da eserin beyitlerinin % 54,74 gibi oldukça yüksek bir oranında temel dil becerilerine ait kelimelerin veya kelime gruplarının kullanılmış olduğu tespit edilmiştir. Daha sonra ise eserin beyitlerinde doğrudan veya örtük olarak temel dil becerilerine yönelik verilen ilkeler tespit edilerek bu ilkelerin aynı zamanda da Türkçe Dersi Öğretim Programı (2006) kazanımları ile uyumu ele alınmıştır. Ayrıca, Garib-nâme'den hareketle Âşık Paşa'nın penceresinden dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma temel dil becerilerinin önemine bakılmış ve bu temel dil becerilerinin insanlar açısından taşıdığı önem Garib-nâme'ye yansıyan şekliyle açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma sonunda Garib-nâme'de temel dil becerileri olan dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili birçok temel ilkenin olduğu ve bu ilkelerin aynı zamanda da Türkçe Dersi Öğretim Programı (2006) kazanımlarıyla da önemli ölçüde uyumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca eserin gelecek nesillere dil ve kültür konusunda millî bilincin kazandırılmasına hizmet edebilecek birçok niteliğe sahip olması nedeniyle de ana dili eğitimimiz açısından son derece önemli bir kaynak olduğu görülmüştür. Son olarak da Garib-nâme'nin özüne dokunulmadan sadeleştirme, kısaltma ve basitleştirme gibi çeşitli işlemlerden geçirilerek Türkçe eğitiminde gerek temel kaynak niteliğindeki ders kitaplarında gerekse de okuma kitabı vb. gibi ana dili eğitiminde yardımcı materyal olarak kullanılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: Garib-nâme, Âşık Paşa, Ana Dili Eğitimi, Türkçe Dersi Öğretim Programı, Temel Dil Becerileri ve Kazanımlar

In this study it is related to basic language skills in Garib-nâme which is given in directly or indirectly ways listener reader, written and verbal narrative must have qualifications and these qualifications which is relationship with functions of Turkish Lesson Teaching Programme (2006) have been mentioned. This work that it is presentedthe service of Turkish education in mother tongue education. Also, this work is used whether basic reference lesson book as reading and listening text or reading book not. After simplification stage fort his purpose; this work which is both facsimile print the letter of arabian and transcription text. Nowadays it is translated Turkish and it has been consisted four volumes. The same work's electronic font is `ekitap.kulturturizm.gov.tr` web address belonging to Culture and Tourism Ministry have used as main sourcesby Yavuz. During this study; the whole of work is researched by using scanning modüle and these couplets which are related to study are put through to content analysis.According to this study; utilisation rate of basic languge skills are listed in the following ways; speaking (% 39) listening/watching (% 8,49), reading (% 4, 14) and writing (% 2,68). As a result of this study; the sum of work's couplets is %54,74 which is very high rate is used by word and word phrases related to basic languge skills. After that; the couplets of work has been ıdentıfıed principles which are based on basic language skills formal and informal ways. At the same time; these principles are in compliance with the functions of Turkish Lesson Teaching Programme (2006). Moreover; ın the view of Garib-nâme, from the perspective of Âşık Paşa it is evaluated that the importance of basic language skills listening/watching, speaking, reading and writting. it is explained that the importance of basic language skills from term of people the ways of reflected to Garib-nâme. At the end of study it has been explined that there are lots of principles related to basic language skills in Garib-nâme examples as; listening/watching, speaking, reading and writting. These principles are compliance with the functions of Turkish Lesso Teaching Programme (2006). Moreover; this work has lots of qualifications about language and culture to gain national consciousness for next generation. For this reason; it is indicated that this work is the most important main source for our mother language langue. Lastly; it is thought that it is necessary to utilise this kind of sources in Turkish education as both lesson book and reading book which is auxilary material for mother language aducation after simplification, abbreviation without destroying the essence of Garib-nâme.Key words: Garib-nâme-Âşık Paşa, Mother Language Education, Turkish LessonTeaching Programme, Basic Language Skills and Functions.