Okul yöneticilerinin yönetsel davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Denizli İli Çivril İlçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilkokul ve ortaokullarda görev yapan okul yöneticilerinin yönetsel davranışlarını belirleme ve bazı değişkenler açısından inceleme amacıyla yapılmıştır. Okul yöneticilerinin yönetsel davranışlardan; bilimsel yönetim yaklaşımı, bürokratik yönetim yaklaşımı, insan ilişkileri yaklaşımı, sistem yaklaşımı, durumsallık yaklaşımı ve Z kuramı yönetim yaklaşımlarını hangi düzeyde benimsedikleri, bunun yanısıra en yüksek ve en düşük düzeyde gösterdikleri yönetsel yaklaşıma ilişkin görüşlerin cinsiyet, branş, öğrenim durumu, kıdem, okuldaki hizmet süresi, okuldaki öğretmen sayısı gibi değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı belirlenmek istenmiştir. Araştırmanın evrenini, Denizli ili Çivril ilçesi sınırları içinde bulunan tüm devlet ilkokul ve ortaokullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın evreninde 37 ilkokul ve ortaokul bulunmaktadır. Bu okullarda 467 öğretmen görev yapmaktadır. Bu araştırmada örneklem alınmamış evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Katılımcılara Helvacı ve Keçeci (2012) tarafından geliştirilen 'Kişisel Bilgi Formu' ve 'Okul Yöneticilerinin Yönetsel Yaklaşımlarını Belirleme Ölçeği' uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programında çözümlenmiştir. Okul yöneticilerinin yönetsel davranışlarına ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyet ve branş değişkenleri bakımından anlamlı bir farklılık olup olmadığını belirlemek için t-testi; öğrenim durumu, kıdem, okuldaki hizmet süresi, okuldaki öğretmen sayısı gibi değişkenlere bağlı olarak anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek amacıyla tek yönlü varyans analizi (anova) uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre; okul müdürlerinin sergilemiş oldukları yönetsel davranışlar daha çok neoklasik yönetim yaklaşımlarına uygun olduğu ve daha az klasik yönetim yaklaşımına uygun davranışlar sergilediği belirlenmiştir. Bu bağlamda, okul yöneticilerinin `bilimsel` ve `bürokratik` yönetim yaklaşımını `az` düzeyinde; `insan ilişkileri`,`sistem yaklaşımı`, `Z-kuramı` yönetim yaklaşımını `çok`, `durumsal yaklaşımı` ise orta düzeyde sergiledikleri anlaşılmaktadır. Bunun yanısıra, okul yöneticilerinin bilimsel yönetim yaklaşımına ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyet, branş, kıdem, hizmet süresi değişkenlerine göre anlamlı bir fark oluşturmadığı ancak okuldaki öğretmen sayısı değişkenine göre anlamlı bir fark meydana geldiği saptanmıştır. Yine okul yöneticilerinin sistem yaklaşımı bağlamında öğretmen görüşlerinin cinsiyet ve kıdem değişkenine göre anlamlı bir fark olmadığı; ancak branş, hizmet süresi ve okuldaki öğretmen sayısı değişkeni bakımından anlamlı bir fark gösterdiği tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Okul Yöneticisi, Yönetsel YaklaĢımlar, Klasik Yönetim, Neo Klasik Yönetim

Thepurpose of this research is to determine the managerial approaches demonstrated by school administrators working within the boundaries of Çivril District Government Primary and Secondary Schools and at the same time, this research aims to determine the level of school administrators' managerial behaviours consisting of scientific management approach, bureaucratic management approach, human relations approach, system approach, contingency approach, theory Z approach. Moreover, this research aims to determine whether school administrators' the highest and the lowest levels of managerial approaches differentiate or not suhproperties as gender, branch, education status, seniority, work duration at the current school and the number of teachers in the schools.The population of the research is the teachers working within the boundaries of Çivril District 37 Government Primary and Secondary Schools. 467 teachers working in these school sparticipated in the study.The personel information form and the scale of evaluation of managerial approaches of school administrators developed by Helvacı and Keçeci (2012) were used. In the analysis of data from the scales, SPSS program was used. T-test has been applied for determining teachers' opinions about managerial behaviours of school administrators and whether opinions differentiate or not on the basis of gender and branch variables. ANOVA is used to identify whether or not there is a significant relationship betweent eachers'opinions about managerial behaviours of school administrators and variables such as education status, seniority, work duration at the current school an the number of teacher in the school.Research findings Show that among the managerial approaches demonstrated by school administrators, the highest level is neo-classical approach and the lowest level is classical approach. In this context, acccording to research findings concerning managerial approaches demonstrated by school administrators, scientific and bureaucratic management approaches are in 'low' level; human relations, system approach and theory Z approachare in 'high' level; contingency approach is in 'middle' level. Moreover, It is found that teachers' opinions concerning to school administrators' scientific management approach didn't show a significant difference between such variables as gender, branch, seniority, work duration but showed a significant difference about the number of teachers. In addition, it is found that teachers' opinions concerning to school administrators' system approach didn't show a significant difference about gender and seniority however, showed a significant difference about branch, work duration,,the number of teachers.KeyWords: School Administrator, Managerial Approaches, Classical Management,Neo-Classical Management