%100 polyester ve %100 pamuklu dokuma kumaşların tekrarlı yıkama ve ütüleme işlemleri sonrasında yüzey renk özelliklerinde ortaya çıkan değişmelerin incelenmesi

Abstract

iÖZET%100 Polyester Ve %100 Pamuklu Dokuma Kumaşların Tekrarlı Yıkama VeÜtüleme şlemleri Sonrasında Yüzey Renk Özelliklerinde Ortaya ÇıkanDeğişmelerin ncelenmesiBu araştırmada tekrarlı ev yıkaması ve ütüleme (sıcak presleme) sonrasındaboyanmış pamuk ve poliester kumaşlarda meydana gelen renk değerleri vedeğişimlerinin ölçümü incelenmiştir. Boyalı kumaş numuneleri uluslar arası standartlaragöre ev tipi yıkama ve ütüleme tekrarlarına tabi tutulmuş ve bunların renk özelliklerineetkileri değerlendirilmiştir. Pamuklu kumaşlar, farklı kimyasal yapılara sahip olanvinilsülfon ve monoklortriazin reaktif boyarmaddelerle; poliester kumaşlar ise farklıkimyasal yapılara sahip olan antrakinon ve azo yapılı dispers boyarmaddelerle farklıkonsantrasyonlarda boyanmıştır. Ev tipi ütüleme işlemi ilgili standarda uyarlanarakyapılmıştır. K/S, L* ( açıklık-koyuluk), C* (parlaklık-matlık), a*, b*, renk açısı(h) verenk değişimi (DE) değerleri tekrarlı yıkama ve ütülemeler sonrasında ölçülmüştür.K/S ve L* değerleri yüzeyden ve liflerden boyarmadde kaybını gösterir şekilde hertekrarda artmaktadır. Bu artış oranı boyarmadde ve konsantrasyon tipine göre farklılıkgöstermektedir. C* değeri pamuk ve poliester kumaşlarda farklı kimyasal yapılardakiboyarmaddelerde, kumaşların boyanma ve fiksaj özelliklerindeki değişiklikten dolayıfarklı değişim göstermektedir. Ölçümlerin yapıldığı tekrarlara bağlı olarak numunelerderenk farklılıkları görülmektedir. Tekrarlı deneysel prosedürde düşük boyarmaddekonsantrasyonlarının daha çok etkilendiği görülmüştür. Sonuç olarak tekrarlıyıkamaların renk değerlerinde önemli değişikliklere neden olduğu görülmüştür.Standarda göre yapılan ütüleme ile ev tipi ütülemenin modellenmesi arasında, poliesterkumaşlarda, renk özelliklerindeki farklı değişimler nedeniyle, farklılık görülmesinerağmen pamuk kumaşlarda anlamlı bir fark görülmemiştir.ANAHTAR KEL MELER:Renk farkı, pamuk kumaş, poliester kumaş, ev tipi yıkama, sıcak presleme, ev tipiütüleme

iABSTRACTEffects of Repeated Home Launderings and Non-Durable Press on the ColorProperties of Plain Woven Cotton and Polyester FabricsIn this investigation, the assessment of color values and color differencesoccurred in dyed cotton and polyester fabrics after repeated home launderings and non-durable pressings are examined. Dyed fabric samples were subjected to repeated homelaunderings and non-durable pressings (hot pressings) according to the internationalstandards and effects of these on the color properties were investigated. Two reactivedyes with different chemical compositions (monochlorothriazine and vinylsulphone)were applied to the cotton fabric and also two disperse dyes with different chemicalcompositions (antraquinone and azo) were applied to the polyester fabric, separately atdifferent dyeing concentrations. Domestic ironings was also simulated by using hot-pressing standard. K/S, lightness (L*), chroma (C*), a*, b*, hue value (h) and colordifferences (DE) were calculated for the repeated cycles. K/S and L* values graduallyincreased indicating the loss of some dye from the fibers and shade change in eachrepetition. These increasing rates varies according to different dye types andconcentrations. C* values showed different changes in cotton and polyester fabrics dyedwith different chemical compositions because of the different fixing and coloringproperties of all fabrics. Color differences were found depending on the repeatedmeasurements. It?s found that dyeings at low dye concentrations were affected more inthe repeated experimental procedure. In concluision, cotton fabrics, hot-pressingstandard simulates the home ironing in close terms, although in polyester fabrics hot-pressing standard not simulates the home ironing because of the different variations incolor properties. Measurement times is the main point to be further investigated in termsof color differenceKEYWORDS:Color difference, cotton fabric, polyester fabric, home-laundering, non-durable press,home ironing