Kuş figürlü Osmanlı mangırlarının seramik form ve yüzeylerde yorumları

Abstract

Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında basılıp kullanılan mangır olarak adlandırılan bakır paralar, üzerlerindeki sultan adları, sultan mühürleri, hayvan figürleri, nakış desenlerinin bulunduğu pullar çok çeşitli çalışma alanları sunmaktadır.Osmanlı Devleti'nde kuş figürü, gücü, kuvveti ve kudreti temsil ettiği için çok önemli ve özeldir. Kuş betimlemeleri, mimaride, minyatürde, tezhipte, el sanatlarında, süslemede, seramik sanatında ve hatta günlük hayatta kullandıkları paraların üzerinde kullanılmıştır.Kuş Figürlü Osmanlı Mangırları, arkeoloji ve nümismatik alanında yaşanan gelişmelerle günümüze dek ulaşabilmiş ve az sayıdaki parça koleksiyonerler aracılığıyla belli başlı müzelerde sergilenmektedir. Osmanlı bakır paralarından olan mangırlar, hem kültürel bakımdan önemli bir değere sahip olup hem de doku bakımından oldukça zengin parçalardır. Bu çalışmada, Osmanlı mangırları üzerinde yer alan kuş figürleri ve desenler yeniden yorumlanarak seramik form ve yüzeylerde kullanılmıştır. Uygulamalarda, seramik sanatında kullanılan çeşitli şekillendirme ve dekorlama teknikleri kullanılmış özgün sonuçlar elde edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Bakır, Kuş, Mangır, Para, Seramik

Copper coins which was pressed, used and named as rhino in the establishment years of Ottoman Empire, stamps which there were sultan names, sultan stamps, animal figures, embroidery patterns on it, presents various studying fields.In Ottoman Empire bird figure, because it represents power, strength, ability, is highly important and special. Bird presentment was used in architecture, miniature, illuminated manuscript handicraft, adornment, ceramic art and even the coins they used in day-to-day life.Ottoman rhinos with bird figures are able to reach today with the developments on the areas of archeology and numismatic and they are exhibited in certain museums by a few piece collectors. Rhinos which are some kinds of Ottoman copper coins, both have an important value in terms of culture and are very rich pieces in terms of tissue.In this study, the bird figures and patterns on Ottoman rhinos are used on ceramic forms and surfaces by reinterpreting. During implementations, several shaping and embossing technics were used and original results were obtained.Key Words: Copper, Bird, Rhino, Money, Ceramic