Anadolu Aleviliğinde tevellâ ve teberrâ inancı

Abstract

Anadolu Aleviliği; kökeni yüzyıllar öncesine dayanan bir inanç sistemidir. Çeşitli düşünce akımlarından ve özellikle eski Türk inanç ve kültürlerinden etkilenerek günümüzdeki halini almıştır. Yazılı gelenekten daha çok sözlü kültüre dayanan ve sözlü kültürle nesilden nesile aktarılan Alevilik, Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde önemli bir inanç, düşünce ve yaşayış biçimidir.Anadolu Aleviliği tarafından bir inanç maddesi olarak kabul edilen tevella ve teberra inancı, Alevilik açısından önemli bir yere sahiptir. Tevella; Hz. Ali ve soyunu dost saymak ve dost edinmek, Hz. Ali ve soyunu sevmek, Onlardan yardım ve şefaat dilemek anlamlarına gelmektedir. Teberra ise Hz. Ali'nin karşısında olan, Onun halifeliğini ve imametini tanımayan Muaviye, Muaviye'nin Oğlu Yezid'le ve Onun neslinden gelenlerle ilişkiyi kesmek, onları sevmemek, onlara buğz ve lanet etmek anlamlarına gelmektedir.Tevella ve teberra inancının temelini oluşturan Hz. Ali ve Ehl-i Beyt sevgisi, Anadolu Alevilerinin üzerinde en fazla durdukları mesele ve Aleviliğin esasını oluşturmaktadır. Anadolu Aleviliğinde, tevella ve teberra anlayışı da Ehl-i Beyt ve Ehl-i Beyt nesline duyulan sevgi ve muhabbetten kaynaklanan bir inanç esasıdır

Anatolian Alawism is a belief system whose roots dates back to centuries ago. It has taken its present form by being affected from various movements of thought and especially from old Turkish beliefs and cultures. Alawism which relies on oral culture more than written tradition and transmitted from generation to generation is an important way of belief and thought in Anatolia's various regions.Tevella and teberra belief which is accepted as a belief item by Anatolian Alawism has importance in terms of Alawism. Tevella means accepting Hz. Ali and his family as a pard, loving Hz. Ali and his family and pleading them for help and mercy. And teberra means breaking off the relation with Muaviye, who stands against Hz.Ali and refuses his caliphate and imamate, with Muaviye's son Yezid and with the one's who comes from his family, not loving them, hating them and cursing them.Love of Ahl al-bayt and Hz. Ali which forms basis of tevella and teberra belief is the subject that Anatolian Alevis urge upon most and it constitutes the basis of Alawism. In Anatolian Alawism, both tevella and teberra notions are matters of belief that results in love of Ahl al-bayt and Ahl al-bayt descendants.